Skírnir - 01.04.1917, Page 117

224
Ritfregnir.
[Skírnir
menn af sömu ætt hafa þarna lagt saman: frú Theodóra Thorodd-
sen Þulurnar sínar fögru, sem sumar hafa birzt í Skírni, og GuSm.
Thorsteinsson [málari |myndirnar. Er þaS mesta augna- og eyrna-
yndi fyrir börn, og raunar alla sem ekki eru orðnir gamlir og
feysknir. G. F.
Athugasemd við „Benrögn®.
Eftir Jón prófast Jónsson.
Jafnvel þótt mér virðist sumt ekki sem nákvæmast í þessari
grein Steingríms læknis Matthíassonar (í Skírni 1916), þá nenni eg
ekki að eltast við það, énda hefi ekki nema gömlu útgáfuna af
Sturlungu við höndina, og skal þess þó getið, að mér finst höf.
hefði ekki átt að sleppa höggi Aróns Hjörleifssonar, er hann átti
við Rögnvald Kársson. En því minnist eg á þetta mál, að þótt
hóf. riti »eins og sá, sem vald hefir«, þá tekur hann hvergi greini-
lega fram orsakirnar til stærri höggva vígamanna á 10—11. en á
13. öld, og gefur jafnvel í skyn, að allur sá mismunur rísi af ykj-
um og öfgum eldri sagnanna, en eg tel hinsvegar víst, að Islend-
ingar hafi eigi verið eins vígfimir á Sturlunga öid og á víkinga-
öldinni. Það kom auðvitað ekki af þv/, að þeir væri kraftaminni,
svona upp og ofan, heldur af hinu, að þeir voru yfirleitt miklu
ó v a n a r i vopnaburði en fornmenn fyrir 2—3 öldum, er vanist
höfðu'|vopnum og tamið sór vopnfimi frá blautu barnsbeini. Þetta
hefir áð miklu leyti lagst niður á friðaröldinni, einkanlega á dögum
■Gizurar biskups ísleifssonar (1082—1118). Vorið 1120 »var svá
lítill vápnaburðr, at ein var stálhúfa þá á alþingi, ok reið drjúgum
hverr bóndi til þings, er þá var á íslandk.1) Nær 40 árum síðar
segir Gregorius Dagsson, mesti hershöfðingi í Noregi á sinni tíð, við
íslending einn, er gekk vel fram í orustu: »Margir menn þykkir
mór m j ú k a r i í s ó k n u m en þór íslendingar, því at þér erut
óvanari en vér Noregsmenn, en engir þykkja mór vápndjarfari
en þór«.2) Jafnvel hugrökkustu íslendinga skortir þá nokkuð á
vígfimi, og hafi vopn þeirra á Sturlungaöld líka verið bitlítil, sem
höf. segir, þá er engin furða, þótt þeir væri eigi svo stórhöggir
sem fornkapparnir, sem sumt getur líka verið ýkt um, enda ræður
að 1/kindum, að frásögn um sárafar só nákvæmari / Sturlungu en
fornsögunum, sem höfðu svo lengi gengið í minni manna.
') Kristni saga 14. k.: Bisk. I. 31. hls. !) Snorri: Hák. s. herði-
.hreiðs 3. k., Hkr. 757—8 bls. (Ungers útg.).