Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1906, Page 90

6o
ÓI.AFUR s. thorgeirsson:
var óþreytandi í því að benda mönnum á ótal marga gfalla,
sem hann sá á lífi þeirra og hugsunarhætti. Vildi það þá
oft verSa, að menn voru honum næsta ósamdóma ogþóttu
orð hans hörð og óbilgjörn. Um þessar mundir var
þroskaleysið svo mikið, að menn tóku sér allar aðfinning-
ar nærri eins og börn. Enda var það ekki að furða, því
íslenzk alþýða var öllu slíku næsta óvön, þegar sú alda
hófst með veruleika stefnunni í skáldskapnum.
Skömmu eftir komu sína fiutti hann fyrirlestur um
íslenzku skáldin í húsi Framfarafélagsins. Fremur hafði
hafði hann verið illa sóttur. en svo var gengist fyrir því,
að hann yrði haldinn aftur og voru þá miklu fieiri, sem á
hann hlýddu. Margir gjörðu góðan róm að máli hans, en
ótal öðrum þótti gagnrýni hans alveg óþolandi, þar sem
gömul þjóðskáld áttu í hlut, sem fyrir löngu væru búin að
öðlast viðurkenningu þjóðarinnar. Menn höfðu ekki átt
slíku að venjast og voru því sem steini lostnir af þessari
ofdirfsku. En þetta kendi mönnum að hugsa með dóm-
greind miklu meiri en áður og gleypa ekki við öllu eins og
einhverju goðasvari, þótt það kæmi frá einhverjum máls-
metandi manni.
Marga aðra fyrirlestra flutti hann síðar um ýms efni
og var stöðugur ræðumaður á skemtisamkomum, sem
þá voru næsta tíðar. Kendi hann mönnum fijótt að
vanda betur til þess, sem haft væri á boðstólum við slík
tækifæri en áður var títt. Enda vandaði hann sjálfur
flestum mönnum betur til þess erindis, er hann flutti í
hvert skifti, og talaði aldrei svo opinberlega að ekki væri
bæði yndi og ávinningur á hann að hlýða. Hann var
maður prýðilega máli farinn og snillingur í að lesa upp
eftir aðra til skemtunar og fróðleiks. Stundum las hann
líka upp sögur eftir sjálfan sig, svo sem sögu þá, er hann
nefndi ,, Félagsskapurinn í Þorbrandsstaðahreppi“, þar