Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1917, Síða 155

AL.MANAK 1917
149
og efnamenn eina samfelda klíkxh Stórlaxarnir gleyptu
þá smáu, eöa neyddu þá til að fylgja boöi þeirra og banni.
Stefnan var, aö hafa ófrelsi sem allra mest í viðskiftum.
Einstöku undantekning mætti nefna, til dæmis Þorvald
lækni, sem bjó þar allan aldur sinn.
Enn vil eg stuttlega minnast á flokk manna, fremur
lítinn þó, sem bæta reyndi fjárhag sinn með því, aö lána
mönnum, er meö einhverju móti komust í fjárþröng.
Einkum vildu þeir lána þeim, er fasteign áttu, ekki peninga,
heldur ýmsa muni, sem þeir áttu aflögu, og innskriftir i
reikninga, án þess aö krefjast nokkurrar borgunar. Tóku
þeir jarðarskika þeirra í v'eð fyrir. Þetta gat gengið svo
árum saman, en þegar er skuldin var nógu há orðin af við-
lögðum rentum, þá fengu þeir einn góðan veðurdag aðvörun
um, að á tilteknum tíma yrði þeir að greiða alla skuldina.
En ef þeir gátu það ekki, sem sjaldnast var, var jarðar-
parturinn tekinn fyrir það verð, er þeim þóknaðist aö gefa.
Sýslumaður var fyrirmynd þessara manna, og fleira
fylgdi á eftir. Út úr þessu gat oft spunnist illkynjuð mis-
klið milli manna. Einkum lagði hann sig eftir, að ná
eignarhaldi á stærri eða minni pörtum úr eyjunum, Vigur
og Æðey. Var það líkast því, að það ætti að verða örlög
mín, án þess nokkur drög væri til þess af minni hálfu, að
vera þar á v'erði fyrir aðra, en ekkert fyrir sjálfan mig.
Spunnust oft víðtæk æfintýr út af þessu. Svo lauk þeim
viðskiftum samt, að aldrei náði hanni eignarhaldi á einu
álnarvirði í eyjum þessum.
9.
Niðnrlag.
Eg hefi nú lokið við, að gefa fáeina drætti af mannfé-
lagsástandinu, eins og það kom mér fyrir sjónir. Það eru
að eins slitróttir smádrættir að Iandabréfi samtíðar minnar
í fsafjarðarsýslu. En öll örnefnin vantar og drætti til
þeirra; en einmitt um þau snerist öll barátta mín í ísafjarð-
arsýslu. En eg held, vinur minn, að þetta sé nægilegt fyrir
þig til að ráða gátuna.
Og enn fáein orð um sjálfan mig. Eins og áður er á
mmst, átti eg heimili í Vigur, áður en eg fór til Noregs.