Heimilisblaðið - 01.09.1968, Blaðsíða 3

Þegar Ölympíuleikarnir voru leikur
Eftír KOBEBT LITTEL
Grikkir héldu hinar Ijómandi hátíðir sínar í 12 aldir, án tillits
til þess, hvort stríð eða friður var í landinu..
, lyM-píuleikariiir í ár (1968) eru hinir nítj-
^du, frá því að hinn mikli íþróttaunnandi,
rakkinn Pierre de Coubertin barón, endur-
^gaði hina gömlu grísku leika árið 1896.
okkar tímum, sem ættu að vera mjög vel
Pplýstir, hafa Ólympíuleikarnir fallið niður
risvar simium, af því að styrjöld geisaði,
a er að segja 1916, 1940 og 1944, en Porn-
J,|kkir héldu Olympíuleika sína í órofnu
aöiræmi um nærfellt 12 alda skeið.
_ essi erfðavenja var lífseigari en bæði
iska ríkissamfélagið og rómverska keisara-
p . • Á hverju einasta Ólympíuári hættu
að 1f ílr a® berjast um stundarsakir til þess
a aalda „heilagt vopnahlé“. Bn menn okk-
st th.ria bafa ekki fyrr hleypt af stað stór-
^yrjöld en hlé hefur orðið, ekki aðeins á
- nsemi og góðum vilja, heldur einnig á
írnpíuleikunum.
fi- ^npíuleikar fornaldarinnar voru háðir
u,°r a ^vert ár frá árinu 776 f. Kr., þegar
s>* maður
sPretthl;
hm’ l)anoað til 393 e. kr., þegar vandlæt-
}, 7^SarriUr, krstinn keisari batt enda á þessar
1111 hátíðir. í fornöld, þegar það gat ver-
meðn0^rUm eríiðleikum bundið að fylgjast
föst tlmataiinu> v°ru leikarnir notaðir sem
að r viðmiðun. Þegar Forn-Grikkir ætluðu
þgj^ a um einhvern ákveðinn atburð, var
tii111 mjög eðlilegt að tímasetja hann
fjln «nis „árið, þegar Filokinedes vann
Trdar])rautina“. Enn eru til skrár yfir
Koroibos, sigraði í fyrsta
aupinu umhverfis íþróttaleikvang-
hvern einasta sigurvegara á öllum 293 Ól-
ympíuleikunum.
Sagnfræðingar telja, að þessar íþróttahá-
tíðir hafi þróazt upp úr þakkarhátíðum frá
því fyrir söguöld og pílagrímsferðum til Ól-
ympsfjalls, þar sem Zeus hafði aðsetur sitt,
þó að leikarnir hafi verið haldnir í Ólympíu,
sem var nær því 300 km sunnar í smáríkinu
Elis á Pelopsskaga. Sérhver, sem þangað kom,
var talinn vera undir vernd guðanna. Þeir
heiðruðu með því hið „heilaga vopnahlé“ Ól-
ympíu, sem hafði verið undirritað 776 f. Kr.
af konungunum í Písa og Elis, sem liáðu
stríð hvor við annan. Ekkert annað friðar-
heit, sem unnið hefur verið af hinum herskáa
manni — hefur verið haldið jafndyggilega.
Á Ólympíuári fóru þrír kallarar um vorið,
krýndir sveigum ixr olíuviðarblöðum, út frá
Elis til allra hluta hellenslta ríkisins til þess
að bjóða öllum Grikkjum til hátíðarinnar og
til þess að tilkynna hið „heilaga vopnahlé“.
Þó að ávallt ættu einhver hinna grísku borg-
ríltja í stríði, var það föst regla, að ófriður-
inn var stöðvaður í „Hierominia“, mánuð-
inum helga, þegar leikarnir fóru fram.
Yopnaliléið tryggði öllum, sem lögðu af
stað til Ólympíu, að geta ferðast óhultur um
alla hluta gríska ríkisins, og háar sektir lágu
við, ef þessi ákvæði voru rofin. Jafnvel hinn
voldugi Filippus af Makedóníu varð að gjalda
segt, þegar nokkrir hermanna hans rændu
Aþenumann, sem var á leið til leikanna.
Þegar góður og íþróttaunnandi pílagrímur