Heimilisblaðið - 01.09.1968, Blaðsíða 5

mikilvægari en kraftar. Sá sem fyrr liafði lagt
andstæðing sinn að velli, var yfirlýstur sig-
^rvegari.
Hnefaleikar var önnur veigamikil grein.
Ut til fjórðu aldar f. Kr., þegar grískir
riefaleikarar tóku að berjast með krepptum
nefum, var höfð sú venja að binda fingurna
•saman með ósútuðu skinni, svo að jpumalfing-
Urnir eiuu væru lausir. Þar sem hnefaleik-
ai'íU'nir voru ekki flokkaðir eftir þyngd, sigr-
n®r ávallt þeir, sem voru í þungavigt.
Uð
Hnefaleikararnir liittu livor annan í höf-
ið með stórum hægri handar sveiflum, og
t eU' miðuðu frekar á eyrun en hökuna og
^eHð. Enginn hringur var og engar umferðir.
'U'daginn hélt áfram, þangað til annar livor
atði verið sleginn niður eða gafst upp með
bVl að rétta upp liöndina.
Heðal hinna mörgu munnmælasagna, sem
agdar eru Ólympíuleikunum, er einnig ein
ll'ri uQgan mann frá eynni Samos, sem kom
s y udilega á vettvang í Ólympíu, með sítt hár
klæddur purpurarauðum klæðum. Nafn
var Pýþagóras — sá hinn sami Pýþa-
®°las) sem lét fórna liundrað uxum mörg-
11111 árum síðar, af hrifningu yfir því að hafa
^Ppgötvað, að langhliðin í rétthyrndum þrí-
Jrningi í öðru veldi sé jafnt og skammhlið-
.lllar lagðar saman í öðru veldi. Ólympísku
amnmum fannst hann vera svo vesaldar-
tafUr as,^ndum, þeir vildu ekki láta hann
víl þátt í hnefaleikum drengjanna. Grískur
niasagna-sögumaður segir frá því, að Pýþa-
til ilS ^la^1 skipað sér í raðir karlmannanna
ardaga — og borið sigur af hólmi.
v skeiðvelli fyrir sunnan íþróttavöllinn
j11'! káðir æðislegir, lífshættulegir kappakstr-
)- 1 kervögnum ásamt kappreiðum, berbakt.
v aPPaksturinn fór fram á um 15 kílómetra
,)(f1(ragd — 23 umferðir umhverfis tvo
j. . !';i' Hyrir framan annan þeirra hafði verið
iiin^ a^ari’ )>Taraxippos“ eða „hesta-skelfir-
þag ' ^borfendunum til mikillar ánægju jók
}j a®eins á þá blóðugu ringulreið vagna með
ag ,!!ln f.vrir, sem voru að berjast um góða
)ppo° u í hinni kröppu beygju við Tarax-
haf° j. Hindar segir frá því, að í einu hlaupi
af 1 vögnum hlekkzt á af því 41, sem lögðu
stað.
hiin ^11111111 i°nSn, ljómandi kvöldum, er leik-
ng^111 Var i°kið, kvað við söngur, menn borð-
1 H °S samkeppni A-ar háð í mælskusnilld.
- ------
Hátíðin í Ólvmpíu var eklti aðeins af trúar-
legum og íþróttalegum toga spunnin. Þarna
söfnuðust menn saman hvaðanæva að úr
gríska heiminum, þar gátu menn hitzt og
skipzt á skoðunum. Skáld lásu upp. Mynd-
höggvarar fundu viðskiptavini í hinum mikla,
marglita skara. Þetta var líka allt feikileg-
ur markaður, alls staðar úði og grúði af smá-
kaupahéðnum, vasaþjófum, fimleikamönnum,
hrossakaupmönnum, sjónhverfingamönnum og
skottulæknum.
Þarna bar Isokrates fram hina frægu hvatn-
ingu sína til Grikkja um að sameinast. Þarna
las faðir mannkynssögunnar, Ilerodot, upp-
hátt úr hinum raunsæju og skemmtilegu frá-
sögnum sínum af Persastríðunum. Heim-
spepkingar rökræddu undir beru lofti. Pólk
safnaðist saman til þess að lilusta á föru-
söngvarana (rapsode) -— orðrétt þýtt: „Þeir
sem tengja saman söngva“.
Þarna voru gerðir samningar, sem voru
auglýstir af köllurum og settir á eirblend-
ingssúlur. Enginn metorðagjarn stjórnmála-
maður, enginn stjórnvitringur, sem liafði
áhuga á að afla sér nýrra bandamanna, hefði
látið sig dreyma um að missa af þessari miklu
samkomu fjórða hvert ár í Ólympíu.
íþróttamennirnir, sem höfðu borið sigur
af hólmi, fóru heim, krýndir æðsta heiðri,
sem fallið gat nokkrum Grikkja í skaut:
Ólympíukransinn úr villtum olíuvið, sem ung-
ur maður með gullinni sig hafði skorið af
tré nálægt Zeusmusterinu.. Enginn dauðleg-
ur maður gat öðlast meiri hamingju. Nöfn
sigurvegaranna stóðu letruð nm aldur og ævi
í sögu Grikklands.
En eftir því sem grísku hugsjónirnar blikn-
uðu og vald Grikkja þvarr, fór að bera æ
meir á því, að fram á sjónarsviðið kæmu hálf-
gerðir atvinnumenn á sviði íþróttanna. Þeir
fóru frá einni íþróttahátíðinni til annarrar
og söfnuðu verðlaunum. Aflraunamenn, sem
höfðu unnið sigur fyrir Þebu eða Argos, komu
allt í einu fram á sviðið fyrir íþöku eða
Aþenu. Þegar Astylos, sem hafði hlaupið fyr-
ir Kroton, fékk borgarabréf í Sýrakúsíu, urðu
fyrrverandi samborgarar hans í Kroton svo
bálreiðir, að þeir moluðu sundur styttuna,
sem þeir höfðu reist honum til heiðurs og
breyttu húsi hans í fangeisi. Það kom tími,
þegar orð harmleikaskáldsins Evripidesar
sönnuðust í allt of rílcum mæli: „Af öllum
SBLAÐIÐ
181