Heimilisblaðið - 01.09.1968, Blaðsíða 10

Mannlíf undir myrkum norðurhimni
Eftir FRED. HIETSHOLM
Tveir vinir urðu mállausir í einverunni, konct kenndi peim að
tala, aðskildi pá — og leiddi pá aftur saman.
Feður þeirra liöfðu sennilega hitzt í ein-
um af hinum ömurlegu námabæjum í Yokon-
héraðinu, höfðu grafið eftir gulli, farið á
veiðar, reynt að draga fram lífið eins og
meiri hluti ævintýramannanna ,sem skolaði
á land á ógestrisnum ströndum Alaska á tím-
um gullæðisins. Enginn þekkir að minnsta
kosti örlög þeirra. Og þau koma í raun og
veru ekki við þessari frásögu.
Tom og John þekkja þau ekki heldur. Þeir
höfðu alizt upp saman — höfðu aldrei átt
aðra félaga eða vini. Þeir voru Tom og John
í eigin augum og umheimsins. Og ef þeir
hafa nokkurn tíma haft önnur nöfn, höfðu
þeir gleymt þeim fyrir löngu.
Þeir voru loðdýraveiðimenn, fæddir og ald-
ir upp á hinum óendanlegu snævi þöktu slétt-
um, sem kallaðar eru Norðvestur-héraðið.
Þeir höfðu lært að bera riffil á öxlinni frá
því þeir gátu gengið, og þeir þekktu yfirleitt
ekki aðra tilveru en einveruna í eyðilegum
skógunum og bjóraveiðar, sæljóna, moskus-
uxa og annarra ferfættra íbúa Norðurlands-
ins. Þeir áttu frumstæðan bjálkakofa, sem
var samanrekinn úr trjám, sem þeir höfðu
sjálfir fellt og höggvið til. Við og við fóru
þeir niður til Fort Nitehegouna og seldu skinn
sín fyrir tóbak, salt, fatnað og annan nauð-
synjavarning. Þar fyrir utan kom ekkert fyr-
ir í tilveru þeirra.
Og þar sem líf þeirra gaf þannig ekki til-
efni til heilabrota og heimspeki, skiptust þeir
varla á samhangandi setningum allan langa
og kalda veturinn og stutta heita sumarið.
Samtöl þeirar takmörkuðust af já og nei;
eða þeir kinkuðu kolli eða hreyfðu höndina.
Þrátt fyrir þetta voru þeir mjög góðir vinir.
Þeim þótti vænt hvorum um annan eins og
bræður, óvitandi, en í einlægni. Þegar Tom
kom heim úr veiðiferð, kallaði hann af löngu
færi: „Tlalló, John!“ Og John tók pípuna
út úr sér og kallaði aftur: „Halló, Tom!“ Og
með því höfðu þeir uppfyllt allar kröfur vin-
áttunnar og kruteisinnar og gátu svo setið
liðlangt kvöldið fyrir framan eldinn reykj-
andi pípur sínar, þögulir og þó nálægir hvor
öðrum.
Þeir lifðu tilbreytingalausu lífi sínu ein-
ir innan um trén og hvíta snjóinn, ánægðiÞ
af því að þeir þekktu ekkert annað.
En dag nokkurn gerðist dálítið fáheyrt:
Tom fór í ferðalag til Montreal.
Þeir höfðu með árunum sparað saman álit'
legan bunka af kanadiskum bankaseðlum í
það var það, sem þeir höfðu aflögu eftir við-
skiptpi sín við umboðsmanninn í Fort Nit-
chegouna. Og þar sem þeir höfðu ekki haft
neina þörf fyrir þá þarna norður í einver-
unni, var upphæðin smám saman orðin svo
stór, að hik fór að koma á vinina tvo. Bankar
og sparisjóðir voru þeim óþekkt hugtök, og
þess vegna komu þeir sér saman um það, að
Tom, sem væri betur máli farinn, skyldi fara
í ferðalag til Montreal til þess að kaupa þar
ýmsa hluti, sem þeir gætu haft gleði og gag11
af, þegar veturinn kæmi.
Og einn góðan veðurdag spennti Tom a
sig þrúgur sínar og lagði af stað í áttina til
járnbrautarstöðvarinnar. Auðvitað hefði ver-
ið auðveldara að fara til Winnipeg, en
höfðu þeir heyrt, að Montreal væri stærsta
borgin, og úr því að Tom ætlaði á annað
borð að fara í langferð, var það ekki nema
eðlilegt, að hann fengi að sjá heiminn fra
nýtízkulegustu og stórkostlegustu ldiðinni.
Hann var sjö vilcur í ferðinni. Og þega1'
hann kom aftur, sat hann í sjö klukkustundir
og sagði John frá því, sem á daga hans hafðJ
drifið, frá járnbrautinni, sporvögnunu111’
mannfjöldanum, símanum, stórhýsunum, hót'
elinu, þar sem hann hafði búið í herbergi lir;
876, ljósinu, sem kvilcnaði, þegar ýtt var a
hnapp — já, að síðustu fór John að halda>
186
HEIMILISBLAÐl5