Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1928, Blaðsíða 17

IÐUNN
Um þrifnað á íslandi.
311
er að hugsa um að halda áfram að skrifa, þangað lil
íslenzkri alþýðu hefir skilist, að hún hefir engan rétt á
því að lifa hundalífi, — að það er ekki til í nokkrum
lögum einn stafkrókur, sem beri blak af þeim höfuðglæp.
Enginn skyldi halda, að ég sé að berjast fyrir þess-
um raflýsingarhugsjónum né þriggja herbergja íbúð fyrir
þá sök, að mér, sem einstaklingi, geti verið neinn akkur
í því, þar sem ég bý hér sjálfur í raflýstri þriggja her-
bergja íbúð í Suður-Kaliforníu. Það er að eins vegna
hinnar sterku samvitundar við íslenzka þjóð, sem mér
er lífsnauðsyn að ræða velferðarmál hennar.
2. Fræðimaður hártogaður.
Fræðimaður nokkur, sem ég las um árið, skrifar, að
Islendingar séu sóðar eins og aðrar þjóðir, sem byggja
köld lönd, — baði sig ekki, hafi ill híbýli, slæma loft-
ræstingu o. þ. h. Maðurinn heitir Huntington, amerískur,
og kannast ýmsir við hann á Islandi.
Mér virðist ekki allskostar viturlegt að dæma um ís-
lenzkan óþrifnað á þessum grundvelli. Auðvitað eru
Islendingar sóðar, — engum manni með fullu viti gæti
komið til hugar að bera á móti því. En að ímynda sér,
eins og Huntington gefur í skyn, að þeir séu dæmdir
til að vera sóðar um alla eilífð, af því að þeir eiga
heima í >köldu landi«, nær engri átt. Að sinnisveiki eða
fábjánahætti frátöldum, má segja að óþrifnaður stafi yfir-
leitt af fátækt eða þekkingarleysi. En fátækt og þekk-
ingarleysi fer mjög saman, eins og allir vita. Hitt má til
sanns vegar færa, að þjóðir, sem köld lönd byggja, hafi
yfirleitt verið fátækari og þekkingarsnauðari fram á
þennan aldur en fólk, sem býr í heitum löndum. Orsökin
til óþrifnaðarins er þannig ekki kuldi, heldur skortur á