Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1928, Side 68

362
Rómanlíska stefnan nýja.
IÐUNN
isma hins vegar, virðist þjóðernistilfinningin vera hið
eina fasta og örugga, er byggja megi á«.
Þarna erum við við kjarnann í skoðunum Bukdahls
og bókmentastefnu þeirri, er hann hefir gerst forvígis-
maður fyrir. Það er engin tilviljun, að hann byrjar á
að skrifa draum gamla bæjarins og snýr sér síðan að
hinum nýju norsku bókmentum, sem gagnsýrðar eru af
þjóðlegri vakningu. Norska þjóðin er ný; hún lá lengi
í draumi — undir 5—6 alda áþján. Nú er hún vöknuð,
orðin sjálfstæð og þyrstir eftir verkefnum. Bukdahl segir:
Þjóðin er ung. Og hún breytir öfugt við það, sem borg-
ar sig; hún breytir óskynsamlega, að öðrum finst —
leitar inn á við eftir viðfangsefnum, einangrar sig, svo
hún verður eins og út af fyrir sig í gömlu Evrópu.
Bukdahl hefir kynst Noregi, séð og skilið. Og þessi
kynni knúðu hann til að skrifa bækurnar um norskt
andlegt líf og skýrðu jafnframt fyrir honum straumhvörf
nútímans. Hann hefir skilið betur en flestir aðrir, hvað
er að gerast með norsku þjóðinni. Og svo notar hann
bókmentirnar til þess að skýra, hvað fyrir honum vakir.
— Þjóðerni — er það, sem fær mennina til að horfa
fram — og sömuleiðis aftur — og gerir augnablikið á
þann hátt dýpra og innihaldsríkara — skapar meiri
kærleika, meiri baráttu og spenning. Þjóðerni — er það,
sem markar dýpst spor í huga mannsins, með áhrifum
frá náttúrunni, heimilinu, uppeldinu, tungunni og venjun-
um. Alt það, sem með einhverjum hætti er sérstætt hjá
hverjum manni, sem ákveður hugsanaferil hans, stjórnar
gerðum hans og skýrir stundum frá dýpstu og duldustu
þrám kynþáttarins — það er þjóðernið. Og þessi er
vegurinn, sem Bukdahl vill sýna. Hver þjóð verður að
fylgja sínu séreðli. Þá byggir hún á traustum grunni.
Ðukdahl helgar Hans E. Kinck eigi minna en 70 bls.