Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1928, Page 79

IÐUNN
Bréf til jafnaðarmanns.
373
almennings, en rýrðu þó í engu hagsmuni kristinna
manna. Að þessum fyrirmælum gengu báðir aðiljar.
Þannig var kristin trú lögleidd að nafninu til hér á landi.
Sennilega hafa mútur nokkurra kristinna höfðingja
haft einhver áhrif á úrskurð hins heiðna prests. En
úrslit siðaskiftanna á alþingi árið 1000 sýna þó eigi að
síður, að Forn-Islendingar báru meiri lotningu fyrir hag-
kvæmum málalyktum en kirkjulegum kennikreddum.
Kristnitakan var eins konar verzlunarsamningur milli
heiðinna manna og kristinna.
Hugarfar Islendinga til trúarefna nú á tímum er mjög
svipað og í fornöld. I nágrannalöndunum fer trúboðs-
pestin eins og hundaæði yfir bygðir og borgir. En á
Islandi hefir hún aldrei getað smitað almenning, jafnvel
þó að endurfæddir trúboðar hafi kappkostað að beygja
lýðinn undir sætleik krossins með kvölum fordæmdra og
sælu úfvaldra, sem hafa skrúbbað af sér óþverrann í
blóði lambsins. Kristindómurinn hér á landi er flestum
orðið fjarlægt æfintýri. Hyggnu mennirnir reyna að
brúka hann til þess að auka tekjur sínar. Ráðvandir
borgarar hanga við hann, af því að þeir halda, að það
tilheyri góðum siðum. Auk þessara finnast nokkrir sak-
lausir, sem halda sér við barnatrú sína, eins og þeir
eru vanir að orða það.
Prestarnir eru að mestu leyti »gamlar venjur«, sem
ríkið viðheldur á kostnað heilbrigðrar skynsemi, af því
að það hefir verið tízka í níu aldir. Fáir taka mark á
kenningum þeirra. Kirkjurnar sækir nálega eingöngu
ómentaðasti lýðurinn og unglingar, sem þjást af löngun
í ástaræfintýri. Margir íslenzkir prestar hafa snga trúar-
sannfæringu, og trúaráhugi er nærri óþekt fyrirbrigði
innan þeirrar stéttar. Prestsskapurinn er fyrir þeim
flestum veraldlegur atvinnuvegur, að sínu leyti eins og