Kirkjuritið - 01.12.1950, Side 62

306
KIRKJURITIÐ
algerlega og kvaðalaust, þá hefði hann sloppið við alla þá
hremmingu.
Hann fór því að litast um eftir landi, sem hann gæti fengið
til fullrar eignar og algerlega kvaðalaust. í þessu braski sínu
komst hann í kynni við kaupmann nokkurn, sem orðið hafði
gjaldþrota og var fús á að selja honum 500 hektara lands-
svæði fyrir litla peninga. Pakhom gerði samninga við hann,
og eftir nokkurt þref lauk þeim á þá lund, að Pakhom keypti
landið fyrir 1000 rúblur — og skyldi greiða helminginn þegar
í stað, og hinn helminginn síðar. Daginn eftir að þetta var
útkljáð, kom kaupmaður nokkur heim til Pakhoms til þess
að fá hagagöngu fyrir hross sín. Þeir hvolfdu í sig úr stærðar
tekönnu og skröfuðu. Kaupmaður kvaðst vera kominn langt
að — mjög langt að, alla leið frá Baskira-löndum, þar sem
hann sagðist nú reyndar vera nýbúinn að kaupa 5000 hektara
fyrir aðeins 500 rúblur. Pakhom dró ekki af sér að spyrja
hann spjörunum úr og kaupmaður leysti frá skjóðunni. „Nú,
ég gerði nú reyndar ekkert annað en gefa körlunum nokkra
smámuni (síðúlpur, gólfábreiður og teböggla), strá kringum
mig hér um bil 100 rúblum, og hella svartadauða í hvern
og einn, sem langaði í hann. Og á endanum fékk ég hektarinn
fyrir 20 kópeka — og kaupmaðurinn sýndi Pakhom afsals-
bréfið. „Eignarland þetta,“ lauk kaupmaðurinn máli sínu, „ligg-
ur fram með fljóti nokkru og er allt ein grasi vafin heiðar-
flatneskja."
„Þótt þú leitaðir í heilt ár, myndir þú hvergi nokkurs staðar
finna annað eins land og þetta,“ hélt kaupmaðurinn áfram
máli sínu. „Þetta er svona í öllum löndum Baskira. Auk þess
er þessi lýður þar sauðheimskur. Þú getur fengið landið hjá
þeim fyrir bókstaflega talað ekki nokkum skapaðan hlut.“
„Já, slíkt og þvílíkt," hugsaði Pakhom, „hvað stoðar fyrir
mig að borga 1000 rúblur fyrir skitna 500 hektara, og vera
stöðugt á skuldaklafanum, þegar það er leikur einn fyrir mig
að verða stóróðalseigandi fyrir sömu fjárhæð.“
Pakhom spurði kaupmanninn, hvernig hann ætti að fara að
því að komast til lands Baskira, og jafnskjótt sem heimildar-
maður hans hafði kvatt, tók hann að búast til ferðar. Hann
skildi konu sína eftir heima en hafði einungis húskarl sinn
með sér. Fyrst lagði hann leið sína til borgarinnar. Þar keypti