Kirkjuritið - 01.01.1953, Blaðsíða 56

54
KIRKJURITIÐ
og áhorfendum sem vér eigum að venjast. Almenningur
verður með í leiknum, og þannig verða til eins konar guös-
þjónustur með leikrænu innihaldi, þar sem allir verða
samstilltir í eina heild, undir forystu presta og töfra-
manna. Og leikurinn verður þáttur úr lífinu sjálfu, og
lífið sjálft að leik.
Sú þróun, sem þarna er hafin, heldur áfram til þeirra
þjóða, sem komust á hátt og merkilegt menningarstig-
Ævafom, indversk helgisögn hermir, að leiklistin sé sér-
stök gjöf frá guðunum. Annars vita menn sáralítið um
forna indverska leiklist. I Kína var leiklistin einnig tengd
við musterin. Annars hefir leiklist þessara Asíuþjóða þró-
azt á svo sérstæðan hátt, og orðið í flestu tilliti svo gjör-
ólík hinni vestrænu leiklist, að það hefir tæplega þýðingu,
að farið sé inn á þau málefni hér. Svo sem kunnugt er,
telja menn, að vestræn leiklist, eins og vér þekkjum hana,
eigi aðallega rót sína að rekja til Forn-Grikkja. En löngu
fyrir þeirra daga vom til leikir eða sýningar, sem tengdar
voru við trúarbrögð ýmsra fomþjóða við Miðjarðarhafið-
Uppistaða þessara leika, sem um leið eru guðsþjónustu-
siðir, framkvæmdir af bæði prestum og öllum almenningi,
er jafnan einhver helgisögn um guðina. Þar birtist oss
baráttan milli lífs og dauða, bæði í náttúrunni, í ^fi
mannkynsins og loks baráttan milli góðs og ills. Helgi'
göngur og helgiathafnir, söngvar og dansar, og sjáifsagt
einnig myndir, líkneski og margs konar tákn, hafa talað
til hins innra manns og leikið á tilfinningar fólksins. Þeii’,
sem tóku þátt í þessum athöfnum, lifðu í anda hið mikla
stríð, sem sjálfir guðimir háðu við hin illu mögn, °§
fundu sambandið milli þess og hins hversdagslega lífs, el
bóndinn lifði á búgarði sínum og þjóðin í heild í barátt-
unni við óvinveitt öfl. Með fornþjóðum var algengur sa
hugsunarháttur, sem fræðimenn tákna með orðinu „mono-
latreia“. 1 því felst það, að raunverulega séu til marg11
guðir, en hver þjóð hafi þó sinn guð, sem henni beri að
dýrka. Allir, sem lært hafa biblíusögur, kannast þannig