Kirkjuritið - 01.04.1974, Side 93

biðja með þeim (disiplina arcani).
Trúnemarnir voru því farnir áður en
jatningin var flutt. Hún var því eins
°9 upphaf að messu hinna trúuðu,
evkaristíunni og flutti án söngs af
sofnuðinum eða fulltrúa hans, en ekki
af prestinum.
Á sjöttu öld er játningin fyrst sett
1 Tiessu í Vesturkirkjunni. Það er á
^Páni. Vestgotar voru Ariusarmenn, en
a kirkjuþingi í Toledo árið 589 af-
neitaði Reccared konungur þeirra Arí-
osarvillu fyrir sig og þjóð sína og ját-
a®i hina almennu trú eftir Symbolum
^icceno — Constantinopolitanum. Bauð
ann svo, að játning þessi yrði játuð
1 rnessu af öllum nœst á undan Pater
n°ster, svo að hjörtum mœttu hreins-
aS verða fyrir trú áður en líkami og
Drottins vœri bergt (Canon 2).
Það er í þessum texta á Spáni, sem
arpið filioque (að andinn útgangi
ra föður og syni) festist í Messu-
Credo. j Frakklandi er játningin sung-
'n í messu í kirkju Karls mikla í Achen
f arnmu fyrir 780. Hvernig þessi siður
erst Þangað er ekki fullljóst. Lítill
Vafi er talinn á því, að játningin hafi
Verið játuð í messu í Beneventum12 á
■ °id og sömuleiðis í Aquileia á
orður-ltalíu. Á þessum stöðum er
jQfningin flutt eftir guðspjall, og þann-
srrT einni9 ' Achen. Af þessari
■ u iatningarinnar er sú skoðun látin
. I°s, að siðvenjan sé frá Ítalíu kom-
lita^ ^^klands. Á hitt er einnig að
f-,a' textinn er hinn spánski með
loque. Þá þyhjr sennilegt, að siður-
l n afi horizt frá Spáni. Að vísu er
ekl<n ^VCBr aiciir a leiðinni. Það er þó
bor6^ Un^arie9t, ef hann hefir fyrst
r,zt til írlands frá Spáni og þaðan
til Bretlands og svo með Alcuin hin-
um enska til hirðar Karls mikla. Ým-
legt þykir benda til þess, að svona
sé þessu farið.13 Hitt er einnig mögu-
leiki að áhrifa hafi gœtt frá bœði
ítalíu og Spáni.
Karl mikli leitar samþykkis Leo III.,
páfa í Róm (d. 816), að hafa játning-
una í messu og þá með spánska orða-
laginu filioque. Páfinn mun hafa gef-
ið samþykki sitt fyrir játningunni, en
ekki fyrir orðalaginu filioque. Upp-
runalegu orðalagi játningarinnar vildi
hann ekki breyta.
Þessi siður að syngja Messucredo
virðist hafa breiðzt fremur hcegt út,
og játningarinnar er sjaldan getið í
messu í heimildum 9. aldar, en á 10.
öld er Messucredo orðið algengt í
messu norðan Alpafjalla og á áreið-
anlega rót sína að rekja til siðvenj-
unnar í Achen. Kirkja Karls mikla í
Achen er mjög til fyrirmyndar höfð,
enda er það í Frakklandi, sem hin
líturgíska forusta er tekin og frönsk
áhrif flœða yfir löndin.
í Rómaborg er engin játning 1 mess-
unni fyrr en á öndverðri 11. öld. Þá
eru það áhrifin norðan Alpafjalla, sem
setja skyndilegt svipmót á afstöðuna
til játningarinnar 1 messu í Róm. Hinrik
II. keisari kemur að norðan til Rómar
árið 1014 til krýningar. Hann veitir
því eftirtekt, að Messucredo er ekki
haft í messu í Róm gagnstœtt venju
í heimalandi hans. Var keisarinn ó-
ánœgður með þessa tilhögun og lagði
fast að páfa, sem þá var Benedikt
VIII., að veita sér það í tilefni krýning-
ar sinnar, að Messucredo yrði sungið
í messunni.14 Lét páfinn þetta eftir
og bauð að credo skyldi syngja í op-
91