Kirkjuritið - 01.09.1974, Blaðsíða 45

Svipmyndir
úr
sögu
islenzku
kirkjunnar
^indi flutt á norrœnu prests-
^ennamóti á íslandi 30. júlí
4 af síra Jónasi Gíslasyni,
lektor.
Upphaf sögu íslenzkrar kristni og
kirkju er samofið sögu írskrar kristni.
Á 1100 ára afmœli Islands byggðar,
sem svo hefur verið nefnt, verðum
við að viðurkenna, að enginn veit nú,
hve gömul búseta manna á íslandi
er. Hið eina, sem við getum sagt með
nokkurri vissu er, að hún mun talsvert
eldri en 1100 ára og frumbyggjar
íslands voru ekki af norrœnum stofni,
heldur írskum. En um sögu frumbyggj-
anna er enn flest á huldu og reyndar
óvíst með öllu, að hve miklu leyti
mun unnt í framtíðinni að svipta (aeirri
hulu burt. Við þekkjum nœr engar
minjar eða sagnir, sem geta að nokkru
ráði varpað Ijósi yfir þá sögu. Við
verðum aðeins að vona, að frœði-
menn komandi ára verði þess um-
komnir að draga fram í dagsljósið
einhverjar þœr staðreyndir, sem enn
eru huldar, svo að þessi saga verði
Ijósari en nú er.
írsk kristni í upphafi miðalda er
um marga hluti forvitnileg. Heilagur
Patrekur er talinn postuli írlands, en
þangað kom hann árið 432. írar tóku
kristni skömmu síðar. Kristnin náði
brátt miklum þroska og hafði gagn-
gjör áhrif á mótun þjóðarinnar. Er
heiðnir þjóðflokkar gjörðu innrásir
á England og náðu þar völdum um
aldamótin 500, hörfuðu hinir kristnu
íbúar landsins undan til Cornwall,
Wales og hálendis Skotlands, en sumir
leituðu yfir til írlands. Þetta olli því,
að tengsli írsku kirkjunnar við aðrar
kirkjur Vesturlanda rofnuðu og hún
einangraðist um skeið. Þess vegna
varð þróun mála í írsku kirkjunnj að
ýmsu leyti ólík því, sem annars staðar
235