Kirkjuritið - 01.12.1977, Blaðsíða 42

starfið að sem flestir sýni því áhuga
og frá sjónarmiði áhugamanna um
kirkjunnar málefni er mikil kirkjusókn
til góðs eins og uppbyggingar þeim,
sem sækja guðsþjónustur. Færri velta
fyrir sér, að fleira er vitnisburður um
starfsemi kirkjunnar en hinar reglu-
legu messugjörðir á helgum dögum.
Kirkjuárið er vissulega sá rammi
sem kirkjustarfið fellur eðlilega inn í.
Hinar reglubundnu athafnir á helgum
dögum sýna merkilega og þýðingar-
mikla hlið á kirkjunni og starfi hennar.
Margt af hinni augljósu og sýnilegu
safnaðarstarfsemi er einmitt háð þess-
um athöfnum. Þar kemur presturinn
fram í þekktasta hlutverki sínu, það
er að segja sem embættismaður og
þjónn, fagurlega skrýddur flytur hann
söfnuðinum orð Guðs, og beygir sig
jafnframt í duftið fyrir hinum æðsta,
auðmjúkur í skarti sínu, með sterkan
boðskap hins allsvaldanda á vörum
sér, boðskap sem nær út yfir gröf og
dauða. Að vera kristinn er að taka
við þessum boðskap í húsi Drottins
að margra dómi. Sá, sem ekki fer í
kirkju er ekki kristinn, hann tekur ekki
við boðskap þeim, sem boðaður er af
prestinum af stólnum. Þetta er sú hug-
mynd, sem vafalaust flestir gera sér
af kirkjulegu starfi. Þeir telja, að kirkju-
sóknin ein segi mest allan sannleik-
ann um stöðu þjóðkirkjunnar í íslenzku
þjóðfélagi. Ekki ber ég á móti því, að
þetta skipti miklu máli, en ég vara við
að lesa of mikið út úr tölum eða at-
hugunum, sem tengdar eru kirkjusókn.
Sömuleiðis vara ég við að líta á það,
sem höfuðstarf prestsins að predika
á sunnudögum í kirkju sinni. Það er
mikilvægt, gífurlega mikilvægt, en það
er ekki allt. Mér hefur stundum dottið
í hug, að skipta mætti kirkjunni í hina
sýnilegu kirkju og hina ósýnilegu. Hin
sýnilega kirkja er kirkja hátíðisdag'
anna, samkoma, athafnanna. Hin ósýni'
lega kirkja er kirkjan sem kemur til
einstaklingsins í einrúmi, sú, sem l®{'
ur sig varða hag og heill safnaðarins
utan sunnudaganna, sú, sem bers*
fyrir réttlæti, sanngirni, mannúð,
kirkjan, sem óaðskiljanlegur partut
menningar vorrar og þjóðlífs.
Þessi áhrif eru mikil og harla flóKið
að reyna að rekja þau. Um það efn1
er fjallað af öðrum á þessum vettvang1
og fjalla ég ekki frekar um þau.
Hið fyrra atriðið, sem ég nefnd'
snerti tengsl ríkis og kirkju, — hvern'
ig staða kirkjunnar er innan ríkisheild
arinnar, hin stjórnskipulega staða
hennar. Um þetta atriði verður að fara
nokkrum orðum. Fyrst skal þess Þ°
getið, að ég mun fjalla um kirkjun8
sem stofnun innan ríkisins, og eg
mun
leitast við að svara þeirri spurninðLl
hvernig þessi stofnun er notuð
hvernig þjónustu hennar er farið-
lít sem sagt á þjóðkirkjuna sem hverja
aðra félagslega stofnun, sem 9e9 ^
ákveðnu hlutverki, veiti tiltekna ÞJoP
ustu, sé notuð á tiltekinn hátt af m'P
mörgum þegnum íslenzka ríkisins- ^
mun ekki ræða hlutverk kirkjunnar,
jndvo11
henn'
fræðilegan eða trúarlegan gru
hennar, heldur aðeins starfsemi
ar eins og hún snýr að einstaklinð
og hópum innan þjóðfélagsins.
Stjórnskipunarleg staða
þjóðkirkjunnar ^
Fyrst er að athuga hver staða Pl° __
kirkjunnar er samkvæmt stj°r
280