Kirkjuritið - 01.12.1977, Blaðsíða 44

lega aðstoð ríkisins. Sem dæmi má
nefna, að ríkið kostar menntun prests-
efna ,þar eð guðfræðinám fer fram við
Háskóla íslands. Laun presta eru
greidd af ríkinu, og það leggur einnig
fram nokkurt fé til kirkjubygginga.
Kirkjan, eða réttara sagt einstakir söfn-
uðir hafa tekjur af sóknargjöldum
þeirra, sem eru í viðkomandi söfnuði.
Með því að greiða laun presta viður-
kennir ríkið kirkjuna sem ríkisstofnun
og starfsmenn hennar eru ríkisstarfs-
menn. En ríkið hefur þá líka iekið sér
talsvert vald til að hafa áhrif á starf-
semi kirkjunnar með því að annast
menntun prestanna. Kirkjan hefur ekki
bein áhrif á hana, nema þá með því að
leggja til prófdómendur við embættis-
próf í guðfræði, og jafnframt er bisk-
upum gefið vald til að vígja presta til
starfs, en enginn getur orðið prestur
í þjóðkirkjunni nema hann hafi hlotið
vígslu. Á þann hátt getur kirkjan fylgst
með þeim, sem óska eftir að gerast
starfsmenn hennar. Þá er einnig kennt
messuform þjóðkirkjunnar f háskólan-
um, helgisiðabók hennar kennd og
stuðst við sálmabók hennar. Þetta
breytir því ekki, að ríkisvaldinu, það
er að segja ráðherra, er í vissum til-
fellum gefið vald til að veita stöður
innan kirkjunnar, og undantekningar-
laust hefur hann endanlegt úrskurðar-
vald um hverjir eru kennarar við guð-
fræðideildina. Þetta atriði er mjög
mikilvægt þar eð kirkjan hefur ekki
sjálf, eins og er, tök á að mennta
presta sína. Þar eð ríkið sér einnig
um að launa presta og þar með að
hafa veruleg áhrif á kjör þeirra er einn-
ig tekið úr höndum kirkjunnar að laða
til sín starfsmenn með því að bjóða
þeim sérstök kjör. Hér er því um
að
ræða nokkra takmörkun á starfi kirkj'
unnar, takmörkun, sem aðrar starfanð'
kirkjur og trúfélög í landinu eru ekk1
háð. Ríkið styður kirkjuna en sviptir
hana jafnframt nokkru af sjálfsta3^1
sínu. Aðrar kirkjur og trúfélög njó1®
ekki stuðnings ríkisins en eru
hins
vegar óháð ríkisvaldinu um öll máletn'
sín, hin innri og ytri með þeim einn
almennu takmörkunum sem felas^
63. gr. stjórnarskrárinnar. En Þi00,
kirkjan hefur nú allmikið sjálfstæði
innri málum. Með lögum um kirkju
þing og kirkjuráð er þjóðkirkjunni vel
sjálfstæði um mörg mikilvæg mál.
með ákvæðum um kristnisjóð er enn^
fremur stigið stórt skref í þá átt ^
kirkjan hafi yfir nokkrum tekjum
ráða til að sinna, meðal annars, vl
bótarmenntun presta, sjá um marðs
konar kristilega starfsemi án atsi<l,
ríkisvaldsins og sjá fyrir Prestsi5ln(j
ustu án þess að ráðherra hafi þar h0
í bagga. Nánari ákvæði eru um
þetta
o9
i lögum um skipun prestakalla^ ^
prófastsdæma og um kristnisjóð.
lögunum um kristnisjóð fær ki
Me°
rkjs°
hluta af sjálfstæði hinna óháðu kirkn
°g trúfélaga. *.
Sóknargjöldin eru tekjustofn sa .
kipa
ðar'
anna og verður þeim auðvitað s ^
í sama bás og greiðslum safna
fólks iil presta sinna og annara s
manna í óháðu trúfélögunum °9 a
kirkjunum. Hér verður ekki sérstak ^
fjallað um fríkirkjurnar á ísland' ^
a. s. hinar þrjár evangelisk iu ' tj|
fríkirkjur, sem um margt sviP
þjóðkirkjunnar, og athyglisvert er^rjr
í skýrslum þeim, sem lagðar eru ^
prestastefnu ár hvert er 9etl
282