Nýjar kvöldvökur - 01.01.1917, Blaðsíða 24

20
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
hefði engan rétt á sér til þess að sigra? Nei,
þá var lífsvirðið og manngildið ekki mikils
virði, ef ekkert var leggjandi í sölurnar til þess
að auka það og bæta. — Eða þetta líf! Móð-
irin fyrst og sonurinn svo. Rví var hann
ekki ver farinn, en þótt hann væri dauður:
þreyttur, veikur og spiltur af slarki, rekinn
burt úr skólanum eins og hundur, reittur upp
eins og illgresi, sem drægi vöxt og viðgang
úr öðrum gróðri, ónýtur og ófáanlegur til alira
góðra starfa. Og framtíðin hans! Hvað skyldi
verða um hann? Hvað tæki við fyrir honum?
Guð hjálpi mér! Guð hjálpi honum! Til hvers
var nú alt hennar sirit og stríð í þarfir þess,
sem hún hafði álitið sannast, réttast og bezt ?
Hvers virði var það nú, að hún var búin að
kljúfa straum fátæktar og einstæðingsskapar,
þegar hún varð nú að kafa þetta hyldýpi harms
og vonbrigða.
Þessari hugsun Hólmfríðar brá fyrir í huga
hennar eins og leiftri. Rær komu og fóru eins
og nákaldir byljir, sem hún gat ekki fest nein-
ar höndur á. Þó hugsaði hún og hugsaði,
píndi sjálfa sig á því, að renna huganum yfir
alt það, sem hún hafði lagt á sig til þess að
byggja það, sem hún sá nú að hrunið var til
grunna.
Fátt er eins átakanlegt og grátlegt eins og
það, að sjá a!t í einu lífsstarf manns eyðilagt
og einskisvert, sjá alt í einu gengið á því, sem
maður hefur fórnað öllum sínum kærleik og
afli.
Hólmfríður var búin að rótfesta svo í huga
sér sigurinn af þessu starfi sínu, sem var henni
svona óumræðilega dýrmætt og hjartfólgið, að
vissan um ósigurinn laust hana eins og frost-
vindur visnandi rós.
Oft og tíðum hafði hún setið og dreymt
sig inn í allan þann Ijóma og frægð, sem
leggja mundi af syni hennar, þegar hann væri
búinn að brjótast gegnum það örðugasta og
skapa sér háleitt lífsstarf. Henni fanst að sá
ljómi múndi endurskína á sér. Ró var það
ekki af hégómagirni, að hún óskaði að sonur
sinn gæti sér slíka frægð. Hún hafði jafnan
brýnt það fyrir honum að frægðin væri einskis
virði, hún væri ekkert annað en dauður hjúp-
ur utanum nafnið, ef ekki væri unnið til henn-
ar í raun og sannleika. Og hún óslcaði eins-
kis framar, en að sonur hennar gæti leitt sam-
tíð sína lengra fram á leið þroska og fullkomn-
unar, og fært henni nýjan og ófundinn sann-
leika úr djúpi tilverunnar.
Það dró ekkert úr þessum beiska sannleika
að hún var búin að fá fregnir öðruhvoru af
Hermanni þó það hefði beygt hana og veikt
í kyrþey, þá hafði hún altaf talið sér trú um
að svona mundi aldrei fara. Til þess væri hún
búin að stríða of mikið, til þess væri markmiðið
of göfugt. Hún hafði reitt sig á þessa von,
hangt í henni eins og drukknandi maður á
hálmstrái, með blindri vissu um að hálmstráið
mundi halda.
Sumardagurinn leið og beið.
Geislabreiðan dofnaði í herberginu. Sólin
var génginn af suðri á vesturátt og hnígin undir
grænmöttluð vesturfjöllin. En Hólmfríður lá
eins og dauð í rúminu og hreifðist ekki. Hún
starði dauðadöprum aug’um úti í herbergið.
Enginn dráttur hreifðist í þessu blíða og göf-
uglega andliti. Það var eins og þeir hefðu
stirðnað upp í þessari þungu og óvæntu sorg.
Alt í einu mundi hún eftir því að þetta
óheilla bréf lá á gólfinu. Hún ætlaði að reisa
sig upp og ná í það. En hún komst aftur
ekki nema upp á olbogan, og hneig aftur niður
á koddann.
Vinnukonan kom inn í þessari andránni.
Hún sá Hólmfríði náföla og dapra í rúm-
inu, og bréfið ósamanbrotið á gólfinu. Þórður
var búin að geta uin það við hana, að hann
grunaði það, að þetta bréf hefði ekki neinar
gleðifregnir að flytja, úr því Hermann hefð/
viljað koma því heim á undan sér. Hún skildi
hvernig í öllu lá, sá að Þórður hefði haft rét*
fyrir sér.
»Er þér ilt Hóhnfríður*