Nýjar kvöldvökur - 01.07.1930, Page 13

STAKSTEINAR
105
Guðmundui' var látinn sofa í baðstofunni
í því eina rúmi, sem þar var.
í bíti morguninn eftir fór Randver
gamli með Guðmundi á beitarhúsin, til
þess áð setja hann inn í starfið. Húsin
stóðu í dalsmynnmu, austan í lágum ási,
sem náði alveg ofan að ánni; neðan við
ásinn var dálítið langt og mjótt stöðu-
vatn, sem náði riorður að fjallsrótum;
hét það Seljavatn og var beitarlandið í
kmnungunum fram með því. Randver
sagði Guðmundi fyrir um alla fjárgeymsl-
una eins og hann hafði verið vanur að
haga henni, og komu þeir ekki heim aft-
ur fyr en í myrkri um kvöldið.
Guðmundur hafði búist við að sér
mundi leiðast í fámenninu í Dældum. En
það fór á allt annan veg; bæði fólkið
sjálft og allt atlæti þess við hann féll
honum svo vel í geð, að hann var harð-
ánægður. Randver var æfinlega samur og
jafn, nokkirð sigalegur og seinmæltur, en
svo vingjarnlegur, að Guðmundur hafði
aldrei haft svo góðan húsbónda. Hann
hafði ekki vanist neinni kurteisi í tiltali
af þeim, sem hann hafði unnið hjá um
dagana. Skipanir og fyrirmæli höfðu ver-
ið svo sem svona: »Gvendur, mokaðu
þarna þetta eða hitt«, eða: »Gvendur,
hertu þig nú að róa«. Honum leiddist að
vera kallaður Gvendur, og enn verra var
Það, ef það varð Gvöndur, og út yfir tók
Þegar hann var kallaður Guddi, eins og
stundum kom fyrir. En ávörp Randvers
voru ekkert þessu lík. Annan daginn, sem
Guðmundur gekk á beitarhúsin, hafði
handver sagt við hann:
»Ekki vænti eg, Guðmundur minn, að
eS mætti biðja þig að fara með litla sleð-
aun með þér á húsin og koma með tað-
f|ögu í poka, þegar þér finst færið nógu
Sott til þess«.
Munur var nú á ávarpinu!
Gamla konan var svo þaulsætin á rúmi
sínu og fyrirferðarlítil á heimilinu, að
þess gætti varla að hún væri til.
Jóhannes Randversson var stór og
myndarlegur maður, liðlega þrítugur.
Líkur var hann föður sínum í fasi, nerna
hvað hann var skrafhreifnari; stafaði
það að líkindum nokkuð af því, að hann
var mjög bókhneigður maður, átti tölu-
vert af bókum og las í öllum sínum töm-
stundum. Hafði Guðmundur mikla á-
nægju af að sitja hjá honum á kvöldin og
spjalla við hann, og þar komst hann upp
á að lesa sér til gagns og' gamans. Var
engu líkara en að nýr heimur opnaðist
fyrir honum, þegar hann fór að lesa
hverja bókina á fætur annari: íslend-
ingasögur, tímarit, kvæði og annan skáld-
skap, sem Jóhannes átti í skáp sínum inni
í litla húsinu. Það fann Guðmundur, að
Jóhannes stóð honum langtum framar í
öllu andans atgerfi, en Jóhannes lét það
aldrei í ljósi í orði né verki og því var
Guðmundur óvanur. Allir jafnaldrar, sem
hann hafði kynst, höfðu látið hann kenna
á því, ef svo var.
Og þá stóð ekki Una að sínu leyti hin-
um að baki. Hún var æfinlega boðin og
búin til að gera allt fyrir hann. Hún fór
á fætur á undan honum á morgnana, bar
honum mat og kaffi og stakk svo í vasa
hans tveimur flatbrauðskökum með
smjöri og þykkum kæfusneiðum. — Þeg-
ar hann kom heim á kvöldin, lét hún hann
fá þurra sokka, og ef hann var votur í
fætur,' kom hún með volgt vatn í fati,
þvoði honum og þurkaði vandlega. Guð-
mundur kunni ekki við að hún krypi á
kné fyrir sér og væri að þvo honum, og í
fyrsta skiftið mótmælti hann því harð-
lega og sagði:
»Nei — blessuð Una, vert þú ekki að
þvo mér; eg held eg sé ekki of góður til
þess sjálfur«.
»Hva-að? Eg held eg geti þvegið þér,
14