Nýjar kvöldvökur - 01.01.1934, Blaðsíða 24

Hall Caine.
M O N A.
(Saga um tvo einstaklinga).
Jakob Ó. Pétursson þýddi.
Höfundur sögu þessarar er einn fremsti rit-
höfundur Breta, dáinn fyrir nálega 2 árum.
Hann er fæddur á eynni Man í írska hafinu,
og þar gerist eftirfarandi saga og fleiri sögur
hans. Hall Caine er að minni hyggju of lítið
kunnur meðal fslendinga. Með þýðingu sögu
þessarar vildi ég bæta úr því. Áður hefur
verið stigið spor í sömu átt. Það var með
hinni góðu þýðingu mag. Guðna Jónssonar á
sögunni »The Prodigal Son« (»Glataði sonur-
inn«), sem kom út í Beykja.vík fyrir nokkrum
árum. Gerist saga sú að miklu leyti hér á fs-
landi og hefur verið sýnd hér sem kvikmynd.
Eftirfarandi sögu, sem á frummálinu ber nafn-
ið »The Woman of Knockaloe«, sá ég á kvik-
mynd í Beykjayk fyrir 6—7 árum síðan, og
vaknaði þá fyrst athygli mín á höfundinum.
Kvikmyndin hét »Gaddavír«. í danskri þýðingu
er sagan nefnd »Mona« eftir aðalpersónu sög-
unnar og þykir heppilegra að halda því nafni
hér. Auk framantaldra sagna hafa eftirtaldar
sögur þessa höfundar komið út í danskri þýð-
ingu: »Manboen«, »Trællen«, »Den hvide Pro-
fet«, »Dommeren«, »Kvinden du gav mig«,
»Menneskets Herre«, »En Kristen«, »Synde-
bukken« og »Den hvide Stad«.
Það er heilbrigð og kristileg lífsskoðun og
aðburða góðar mannlýsingar, sem hefja Hall
Caine í sess fremstu rithöfunda, og friðarboð-
skapur hans, sem skýrast kemur fram í þess-
ari sögu, á brýnt erindi til allra, ekki sízt nú,
þegar ófriðarblikan vofir á ný yfir heiminum.
Þýð.
FORMÁLI HÖFUNDARINS.
Ég finn mig knúðan til að segja, — hvaða
afsökun eða skýring, sem í því kann að felast
— að eftirfarandi saga birtist mér í aðaldrátt-
um í draumi, sem mig dreymdi nótt eina í byrj-
un desember 1922. Þegar ég vaknaði í hinni
gráu aftureldingu, mundi ég drauminn gerla.
Ég' slcrifaði hann upp fljótt og í fám orðum í
nútíð, án minnstu áreynslu, ekki eins og rólega
áframhaldandi sögu, heldur sem ósamstæða at-
burði, er ýmist voru óljósir eða skýrir, nákvæm-
lega eins og mig hafði dreymt. Er ég hafði gert
þetta, varð mér það allt í einu ljóst, að draum-
ur minn hafði í fyrsta lagi atburði að geyma,
sem raunverulega höfðu gerzt, en sem algerlega
voru mér gleymdir. I öðru lagi, að hann gat
ekki á annan hátt krafizt liokkurs raunverulegs
sambands við þær stöðvar, sem hann gerðist á,
og að lokum, að hann var einskonar líking, sem
í búningi þessarar litlu sögu um tvo einstak-
linga, bar svip þeirra tilfinninga, sem lengi
höfðu lagzt þungt á mig, við að sjá von mína
um blessunarríkan frið, sem skyldi útrýma öll-
um ófriði og leggja grundvöll að hinni glæstu
framtíð mannkynsins, eyðilagða og sundraða.
Það var margt, sem mælti með því, að ég
frestaði ekki svo þýðingarmiklu hlutverki að
skrifa upp draum minn í söguformi, en einnig
nokkuð, sem mælti með því, að ég gerði enga
tilraun til að birta neitt, sem kæmi svo í bága
við tíðarandann, en ég varð samt að rita þetta
til að gefa mínum eigin tilfinningum útrás, og
hérna er það. Þegar ég nú birti það, geri ég
það með hálfum huga og aðeins þeirri einu
von, að í því sundrungarástandi, sem heimurinn
er á þessum tímum, meðan þjóðirnar eru að
vaxa að öfund og hatri, að óhamingju og eymd
og stefna í áttina til auðsjáanlega óumflýjan-
legrar byltingar, gæti jafnvel svo lítilfjörleg—
ur hlutur sem þetta stuðlað að því að hjálpa