Nýjar kvöldvökur - 01.01.1934, Side 33
MONA
27
húsglugginn er opinn, heyrir Mona að
ráðherrann segir reiðilega:
»Við hverju öðru er að búast? Þegar
menn eru afgirtir eins og dýr, er það
sízt að furða, þótt fái þeir dýrslegar
hneigðir. Eina læknisráðið, sem hér er
er að fá, er vinna, — nóg vinna«.
Nokkrum dögum eftir þessa heim-
sókn fara trésmiðir og múrarar að
hyggja vinnuskála hér og þar í herbúð-
unum, og mánuði síðar taka að heyrast
sagarhljóð og hamarshögg þaðan, frá
föngunum. Mona hlær. Þeim mun aldrei
takast að gera þessar skepnur að mann-
legum verum — aldrei!
Haustið nálgast og akrarnir eru gulir
yfirlits af þroskuðu korni, en allir ungu
mennirnir frá Man, að minnsta kosti
þeir, sem nokkurs eru nýtir, eru í stríð-
inu, og bændurnir segja, að kornið verði
að standa og rotna á ökrunum, fái þeir
ekki hjálp við uppskeruna.
Eitt kvöldið heyrir hún, að þeir fang-
ar, sem vel hafi hegðað sér, verði sendir
á jarðirnar í kring, til að hjálpa til við
uppskeruna, og morguninn eftir sér hún
hóp fara af stað ofan veginn og út um
hliðið, undir eftirliti umsjármanna.
»Ekki er þetta álitlegt«, hugsar hún,
»svona mönnum er ekki að treysta«.
Áður en mánuður er liðinn, bergmála
herbúðirnar af nýjum hneykslissögum.
Bréfin, sem föngunum berast, eru alltaf
lesin af ritskoðunarmönnum. Flest hafa
bréfin verið frá vinum þeirra heima í
Þýzkalandi, en nú kemst það upp, að
sum eru frá ungum stúlkum þar í hér-
aðinu, sem hafa hitt Þjóðverjana meðan
þeir unnu að uppskerunni og stofnað til
vináttu við þá. Ein þeirra skrifar, að
hún sé þannig á sig komin, að húsmóð-
irin hafi rekið hana á burt. Nafn hennar
er Liza Kinnish.
Reiði Monu á sér engin takmörk. Þessi
skækja! Og þó á hún bróður á vígstöðv-
unum. Mona finnur ekki til sámúðar
með slíkum manneskjum. Meðan menn-
irnir berjast og deyja fyrir þær á blóð-
vellinum, eru þær í vinfengi við þessi
þýzku skriðdýr heima. Eins og maðurinn
sáir mun hann og uppskera.
»Ef það stæði í mínu valdi, skyldu
slíkir kvenmenn hýddir, hýddir opinber-
lega á torginu, að mér heilli og lifandi!«
Héðan í frá hatar Mona fangana
meira en nokkru sinni áður. Hún þolir
naumast að sjá þýzku andlitin þeirra,
eða heyra óminn af þýzku röddunum,
en samt sem áður verður hún, sakir föð-
ur síns, að búa mitt á meðal þeirra og
meira að segja að afhenda þeim mjólk í
mjólkurbúrinu tvisvar á dag.
Seint á árinu stendur hún einn morg-
un í mjólkurbúrinu og mælir mjólk í
brúsana, sem merktir eru með tölu
hverrar herbúðardeildar. Fangarmr sem
koma að sækja þá, heilsa henni, en hún
tekur ekki kveðju þeirra. Þegar hún
heldur að þeir séu allir farnir, verður
hún þess vör, að brúsinn frá þriðju deild
stendur enn við búrdyrnar, þar sem hún
hefur gengið frá honum.
Ungi, fölleiti maðurinn, sem alltaf
hóstaði var vanur að sækja hann, og
hann kom stundum síðastur. Litlu síðar,
er hún snýr baki að dyrunum, heyrir
hún sagt fyrir aftan sig:
»Á ég þenna, ungfrú?«
Mona hrekkur við. Það er eitthvað í
röddinni, sem vekur eftirtekt hennar.
Hún er ekki hás og óþýð, eins og rödd
hinna fanganna, heldur er hún djúp,
mjúk og mannsleg. Sem snöggvast finnst
henni jafnvel það vera rödd Robbies.
Hún snýr sér við. í dyrunum stendur
ungur maður, sem hún hefur aldrei fyrr
séð. Hann er á að gizka um þrítugt, hár,
beinn og fagurlimaður. Hárið er ljóst,
4*