Sjómannadagsblaðið - 01.06.1992, Qupperneq 21

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
19
kostnað, sem lífeyrissjóðirnir hafa
haft af ellílífeyrisreglu frá 1980, þ.e.
60 ára lífeyrisreglunni. Þegar þetta
hefur orðið, sem líklegt er að verði
þegar þetta er ritað, þá stöndum við í
lífeyrissjóðum sjómanna nokkurn
veginn á núlli. Vegna ofangreindrar
útgjaldaaukningar er staða Lífeyris-
sjóðs sjómanna þannig í dag, að hann
stendur fyrir um 63% af skuldbind-
ingum sínum og við verðum því að
halda vel á okkar málum.
Reyndar myndaðist aðalvandi
sjóðsins á árunum fyrir 1980 í mestu
verðbólguárunum og sparifé þá
óverðtryggt og ávöxtun nær engin.
Nú hefur ávöxtunarþátturinn
breytzt, og verið mjög hagstæður
okkar sjóð sem öðrum. Rekstrar-
kostnaður sjóðsins er mjög lágur
2.3% af heildarinnkomu, sem þykir
mjög lágur kostnaður.
Lífeyrissjóðir eru ekki aðeins til að
bæta mönnum örorku, heldur eru
þeir sjóðir sem menn safna í til elliár-
anna. Það er ljóst að í þessu efni
verða lífeyrisþegar að vera á verði
gagnvart ríkisvaldinu, að það rýri
ekki lífeyrinn með sköttum.
Á síðasta þingi lögðum við Hrafn-
kell Jónsson fram tillögu til þings-
ályktunar um afnám tvísköttunar af
lífeyrissjóðsgreiðslum. Það var
aldrei ætlunin með stofnun lífeyris-
sjóða, að ríkið tæki til sín það sem í
þá væri greitt með tvísköttun eða
þrísköttun á greiðslur í þá.
Þeg'ar staðgreiðslu skatta var kom-
ið á, var um leið tekin upp tvísköttun
lífeyrisgreiðslna. Tekjuskattur var
lagður á þær tekjur, sem launþegi
greiddi í lífeyrissjóð (4%), og síðan
er aftur lagður skattur á þessar
greiðslur, þegar lífeyririnn er greidd-
ur út og þriðja skattinn má kalla þá
skerðingu, sem greiðsla úr lífeyris-
sjóði veldur tíðum á tekjutryggingu
úr Tryggingarstofnun ríkisins. Guð-
mundur H. Garðarsson hafði áður
flutt tillögu um að þessi skattamál á
lífeyrisgreiðslur væru teknar til end-
urskoðunar, en lítið gerzt. Þessu
máli verður fylgt eftir.
í annan stað lagði ég fram frum-
varp til laga um breytingar á siglinga-
lögum frá 1985. í stuttu máli var efni
frumvarpsins:
Útgerðarmönnum sé skylt að
kaupa tryggingu fyrir dánarbótum
kr. 1.630.000, sem greiðslu til eftirlif-
andi maka. Þá sé og um 625 þús. kr.
viðbótargreiðsla að ræða ef mánað-
arlegar bætur eiga að greiðast eftirlif-
andi maka í sex ár samkvæmt a-lið 1.
mgr. 35. gr. almannatryggingarlaga
eða mánaðarlegar greiðslur til barna
innan 18 ára aldurs samkv. sömu
grein. Ef sjómaður lætur hvorki eftir
sig konu né börn greiðist 815 þús. kr.
til lögerfingja. Slysa- og örorkubætur
breytast þannig að þær greiðist eftir
sömu reglum og dagpeningar, skv.
33. grein laga um almennar trygging-
ar og nemi 50% hærri upphæð en
dagpeningarnir. Heildarupphæð
dagpeninga sé þó aldrei hærri en þau
laun, sem hinn slasaði hafði fyrir
slysið.
Vegna varanlegrar örorku greið-
ast bætur svo:
45 þús. kr. fyrir hvert örorkustig á
bilinu 1-25%, 90 þús. kr. á bilinu
26-50%, og 135 þús. kr. fyrir hvert
örorkustig umfram 50%. Þá er og
lagt til í frumvarpinu að aldurmörk
og tímalengd bótaréttar verði einn
og sá sami, sex ár.
í greinargerð með frumvarpinu er
þess getið að síðustu tvo áratugi hafi
25% þeirra slysa sem tilkynnt hafa
verið Tryggingarstofnun ríkisins
verið vegna sjómannsstarfa, enda
þótt sjómenn séu aðeins 5% þeirra,
sem á vinnumarkaði eru.
Bótaskyld slys á sjómönnum
tilkynnt TR.
Ár Fjöldi slysa
1964 ........................ 260
1968 ........................ 322
1972 ........................ 319
1976 ........................ 307
1980 ........................ 375
1984 ....................... 415
1985 ....................... 503
1987 ....................... 524
1988 ....................... 619
1989 ....................... 631
1990 ....................... 614
1991 ....................... 522
Eins og sést af eftirfarandi töflu,
létust 9 sjómenn af slysförum 1991,
og ef það yrði framhald á þeim óför-
um yrði fjögura ára tímabilið 1991-
85, 36 látnir. Það má ekki verða.
Tíðni dauðaslysa á fiskiskipum
1971-1989
Ár Dauðaslys
1971-1974 82
1975-1979 59
1980-1984 58
1985-1989 37
1990 4
1991 9
Því miður vantar nokkuð á að öll
gögn varðandi slys á sjómönnum séu
aðgengileg hjá TR einkum hvað
varðar flokkun og úrvinnslu gagna.
Ekki liggur fyrir hjá TR hve margir
sjómenn starfa síns vegna fá greiddar
örorkubætur. En hjá Lífeyrissjóði
sjómanna fjölgar þeim sjómönnum
sem eru á örorkulífeyri eins og með-
fylgjandi tafla sýnir:
Við sjómannastéttinni blasir að
slysatíðnin minnkar ekki, sveiflast
aðeins til milli ára, og allar horfur á
að dauðaslysum sé að fjölga á ný.
Það hefur verið og réttilega lögð
áherzla á að kenna mönnum að
bjarga sér úr sjávarháska, en eðli
slysanna bendir til að ekki sé síður
nauðsynlegt að kenna mönnum að
forðast vinnuslys um borð.
Sj ómannaafslátturinn
Um áramótin var mikið deilt á
mig, Guðjón A. Kristjánsson og
Árna Johnsen vegna afstöðu okkar
til breytinga á sjómannaafslætti. Það
var svo sem eðlilegt, allur málflutn-
ingur stjórnarandstæðinga var með
þeim hætti. Þegar þetta frumvarp
kom fyrst fram, þá voru miklu harð-
ari skerðingarákvæði fram sett held-
ur en endanlega varð.
Mér fannst vera um tvo kosti að
velja fyrir mig, sem fulltrúa sjó-
mannaáþingi. Annarvar sá, að gera
ekki neitt og bíða þess að tekið væri á