Eimreiðin - 01.04.1933, Side 35

eimreiðin
ENDALOK
147
Seislar sólar eru bæði Ijósgeislar og hitageislar eða öllu
heldur geislar allra öldulengda. Orka sú, er safnaðist í kol-
unum, er til orðin úr ljósi sólar og geislum enn minni öldu-
'engdar. Þegar svo kolin brenna, kemur fram nokkurt ljós,
en minna þó en ljós það, sem kolin urðu til af. Þá kemur
einnig fram nokkur hiti, en meiri þó en hiti sá, er kolin
urðu til af. Niðurstaðan verður því sú, að nokkurt ljós hefur
breyzt í nokkurn hita — ljós hefur breyzt í hita.
Sá sem vill skilja hvert heimsrásin stefnir, má því ekki
l'ta aðeins á magn orkunnar, heldur einnig á eðli hennar.
®rkumagn heimsins er altaf hið sama. Það er fyrsta atriðið í
tögmáli orkunnar. En eðli orkunnar breytist sífelt. Það er
annað atriði í lögmáli orkunnar, og stefnir sú breyting öll að
f'nu marki. Jafnskjótt sem orka skiftir um gervi, er sem lok-
'st hurð, sem sleppir öllu út, en engu inn. Skyni gædd vera
Kynni að komast inn aðra Ieið, en náttúran fer ekki króka-
e>ðir. Hún fer beint að settu marki. Orkan fellur látlaust
e*ns og stórfljótið steypist fyrir björg.
Þannig breytast geislar af lítilli öldulengd í geisla af mik-
111 öldulengd. Kvantakenningin eða skamtakenningin
‘Vsir því svo, að fáir kvantar en orkumiklir falli í marga
yanta en orkulitla, og orkumagnið í heild sinni breytist ekki
það. Hnígandi orkunnar er þess vegna fólginn í því, að
,vantar hennar eða skamtar smækka og smækka og veikjast.
'örum sólnanna eru ljósstafir þessir tiltölulega fáir en geysi-
erkir. Við hverja hindrun á leið gegnum ljóshaf sólnanna
°9 síðan út um himingeiminn veikjast þessir geislastafir, en
yaya um leið að tölu til. Alt stefnir að einu marki: Orkan
e ur og sundrast. Ekkert stefnir í gagnstæða átt.
ya þó er aðeins hálfsögð sagan: Orkukenning nútímans
Vrir oss frá því, að mismunandi tegundir orkunnar hafi
niunandi notagildi, og að á þessari hnígandi braut renni
0rkan
frá
si og ae frá hærra starfsmarki til lægra starfsmarks —
miklu notagildi til lítils notagildis. Sköpunarmagn hennar
ilarar út.
víkjum nú að því, sem fyr var frá horfið: Hvað heldur
Um^lt1Um V'^’ bans s*ar^ Þess °2 s*ríÖi í ótal mynd-
Orkan sögðum vér, en það er ekki fullnægjandi. Orkan