Eimreiðin - 01.04.1933, Page 127

eimreiðin
RITS3Á
239
gert var ráð fyrir í fyrstu og áður var skýrt frá í Eimreiðinni (sjá: Forn-
ritaútgáfan nýja, Eimr. 1929, bls. 73—75). En um þetta er ekki svo mjög
ástæða til að fást, því Egils saga, eins og hún er nú út komin, bætir
fyrir allar tafir og áætlanaskekkjur liðna tímans. Er skemst frá að segja,
að útgáfa þessi af Egils sögu er hin prýðilegasta. Ef vér værum stór-
þjóð og höfuðborgin miljónaborg, mundi dagur sá, er Egils saga kom á
Warkaðinn, hafa borið blæ þess viðburðar. Bókin hefði þá verið aug-
'ýst með ljósletri yfir þökum skýjakljúfanna, dagblöðin hefðu þann dag
kepst um að flytja sem ítarlegastar fregnir af bókinni, myndir hefðu
birst af stofnendum, stjórn, starfsmönnum og stuðningsmönnum þessa
Wrirtaekis, og ef til vill hefði á einhverju aðaltorgi borgarinnar verið af-
Múpað líkneski af Agli, sem sýnt hefði einhvern höfuðviðburð sögunnar,
svo sem þegar Egill setur upp níðstöngina á Herðlu, þeim Eiríki blóðöx
°S Qunnhildi drottningu til miska, eða þegar hann kveður Höfuðlausn
e&a Sonatorrek. Svo mikilvægur þáttur í öllu menningarlífi þjóðarinnar
er sagnaritun forfeðranna, að þegar hafist er handa til að gera hana
sem aðgengilegasta öllum landsmönnum, þá er það stórviðburður í þjóð-
l'finu, á við landafundi eða ný hnattflug í lífi heimsveldanna. Fornbók-
mentirnar er vor dýrasti arfur. Vér eigum ekki ráð á neinum þeim út-
f’reiðslutækjum við þetta fornritaútgáfu-fyrirtæki, sem miljónalöndin og
•borgirnar eiga, en það er í fylsta samræmi við eðli og rót allra í land-
lnu að taka þessu fyrirtæki vel. Útgáfa Sigurðar Kristjánssonar á ís-
iendingasögum, sem er í margra höndum, og mun ekki uppseld, er hand-
hseg og mun enn verða keypt og lesin um alllangt skeið. En því er ekkr
að leyna, að þessi útgáfa, sem hér er að byrja, er ítarlegri og vandaðri,
ei dæma má framhaldið af því, sem komið er.
Sigurður prófessor Nordal hefur búið Egils sögu undir prentun og
r‘tar langan formála að útgáfunni. í formálanum er skýrt frá frumheim-
''dum sögunnar, rakin afstaðan og samhengið milli kvæða, vísna og óbund-
lns máls, rannsakað tímatal sögunnar, hvar og hvenær hún sé rituð, hver
se höfundur hennar og loks rætt um handrit sögunnar og útgáfu. Er í
tormála þenna mikinn fróðleik að sækja fyrir leikmenn í norrænum
fræðum, og lærða einnig, því víða kemur höfundurinn með nýjar rök-
studdar skýringar á ýmsu í sambandi við söguna, sem fræðimenn hafa
Utn deilt og ekki er fengin um full vissa. Svo er t. d. um tímatal sög-
unnar og höfund hennar. Guðbrandur Vigfússon taldi, í ritgerð sinni
Um Egils sögu (í Safni til sögu íslands I, bls. 185—502), orustuna á Vín-
heiði, þar Sem Þórólfur bróðir Egils fell, hafa staðið árið 927. Síðan
^efur mikið verið um tímatal sögunnar ritað og þetta mjög dregið f efa.
Eru hér færð rök að því, og þá einkum stuðst við rannsóknir Per
^ieselgrens í doktorsritgerð hans, Författarskapet till Eigla, 1927, að
°rustan hafi staðið 10 árum síðar eða 937, en þetta hefur í för með sér
breytingar á öðru tímatali sögunnar frá því sem áður var ætlað, og er
Serð ítarleg grein fyrir öllu þessu í 4. kafla formálans. Um höfund Egils
sógu hafa verið allskiftar skoðanir. Björn M. Ólsen taldi Snorra Sturlu-