Eimreiðin - 01.04.1942, Side 38

118
VERNDUN ÞJÓÐERNISINS
bimbbw1-"'
varð hún að lúta valdi annarra þjóða. En hún seldi þeim alúu1
fullveldi sitt i hendur, og hún átti bæði þrek og þor til l,e!,s
að heimta það aftur úr höndum þeirra, sem höfðu hrils-'
það til sín, og leiða þá sókn til sigurs. Öldum saman varð h111'
að búa við verzlunarkúgun, sem hefti framtak hennar og h'h
fyrir vöxt hennar, sem leiddi til hnignunar á hjargræðisvegu'"
hennar og skildi við hana örsnauða. En samt gat hún nokki"
síðar lylt því Grettistaki í verklegum efnum á tæpum man»s
aldri, sem einsdæmi mun vera hjá nokkurri þjóð, þegar á aH"1
aðstæður er litið, og á ég þá við framkvæmdir hennar síða"
1904, er stjórnin fluttist til landsins. Þessi fámenna þjóð á ch*
fegursta og auðugasta málið, sem mannleg tunga talar. H11"
hefur varðveitt þetta mál svo vel, að enn getur hvert mamis
barn hennar lesið rit, sem á því voru skráð fvrir átta öldu"1-
Svo vel hefur engin önnur Evrópuþjóð varðveitt tungu sm"’
Mál sitt hefur hún varðveitt svo vel, að það hefur aldrei klof"
að í mállýskur, eins og l'lest mál önnur hafa gert. Þó hef"1
málið ekki verið einvörðungu forngripur í vörzlum hennar.
lenzkan hefur ávallt verið „orða frjósöm móðir“, eins og
Hjálmar komst að orði, og er það enn. Hún hefur flestum
um fremur getað tekið við nýjum hugsunum og lýst þeim. "n
þess að brjóta sín eigin lög. íslenzka þjóðin hefur átt bókme""
t 1 o ót
ingu, og þótt hún hafi verið fámenn, hefur hún samt =>
heimsbókmenntunum lil listaverk, sem jafnazt geta við P‘
sem aðrar stærri þjóðir hafa lagt þeim til bezt. Ég nefni hér "
eins tvö dæmi: Hún hefur lagt þeim til Njálssögu, og þótt h"n
hafi verið fámennust allra þjóða í mótmæíendasið, þá er
mesta sálmaskáld þess siðar frá henni komið. í bókmennt
um sínum hefur hún varðveitt þjóðleg verðmæti, ekki Ö1
sig eina, heldur líka fyrir aðrar þjóðir. Hversu myndi nU
farið um þjóðerni Norðurlandaþjóðanna, Dana og Norðm"""1 ’
og jafnvel Svia, ef þeir hefðu eigi notið fornbókmenntanna "
lenzku, og hversu mikill stvrkur hefur ekki jijóðlegri
ingu annarra germanskra þjóða verið að þeim?
Þetta og ýmislegt fleira getur hin fámenna þjóð vor ^
fram sér til réttlætingar, og þetta ætti að nægja til l,esS ‘ .
sýna, að fæð er ekki sama og smæð, að höfðatalan er
óskeikull mælikvarði á gildi þjóða. Ég vona, að vér gerum (>s
vak"'
r boi'lð