Eimreiðin - 01.10.1957, Qupperneq 40

272
EIMREIÐIN
komið fram nema á mjög fullkomnu máli. En dr. Helgi var
meira en málsnillingur. Hann var stílprúður, svo að af bar.
Góður af geði hreinu
góðorður reynist víst.
Fullur af illu einu
illyrðin sparar sízt,
sagði skáldið mikla Hallgrímur Pétursson. Af göfgi hugans
getur ekki skapazt annað en fagurt málfar, hvort sem það er
mælt eða ritað og svo á hinn veginn.
Þó að menn, eins og áður segir, hafi hrifizt af andagift,
rökvísi og gullaldarmáli Nýals, þá er svo fjarri því, að þeir
hafi, þegar fram liðu stundir, íhugað nógu rækilega þennan
boðskap, sem þarna er boðaður. í stað þess að íhuga þessi
mál ennþá betur og bera þessar lífsskoðanir saman við aðrar
stefnur, er fást við skyld efni, rannsaka sjálfur sitt sálarlif,
hafa margir horfið að félagslegu þrasi hversdagsmálanna og
enn aðrir til gamalla trúarlærdóma, í þeirri trú, að þar væri
um raunhæfari umbætur að ræða á vandamálum mannlífsins.
Fyrir löngu var sagt „að eitt sé nauðsynlegt“ og að menn
eigi að „leita fyrst guðsríkis og hans réttlætis, þá muni allt
annað veitast". Þetta skil ég meðal annars svo, að framar ölln
beri að íhuga grandgæfilega hina réttu undirstöðu í hverjn
einu, í þessu falli leita að tilgangi lífsins og fá þannig æðn
yfirsýn, er örugglega myndi vísa til vegar í hinum hversdags-
legu viðfangsefnum mannlífsins, er skoðanir skilur. Myndi
ekki hugarfarið batna, ef til væri lífernisfræði byggð á víð-
feðmum vísindum? Eða hvort myndi ekki t. a. m. sú fræði.
sem fæst við trúarlærdóma, verða víðsýnni og frjórri, ef hun
skoðaði margt í ljósi kenninga Nýals? í þessu sambandi kem-
ur mér í hug merk grein, sem birtist í 4.-5. hefti Kirkjurits-
ins 1946, eftir séra Sigurð S. Haukdal prófast, „Um mátt
samstilltrar bænar“. En hér er ekki staður til að fara út í þeSSl
efni. — í lok þessara hugleiðinga verður að minnast á, að sárs-
aukalaust var það ekki hinum mikla snillingi og höfundi is'
lenzkrar heimsfræði, hvað menn daufheyrðust við kenning'
um hans og þá mest þegar hinir fyrri samhugar hans snern
meira og minna við þeim baki.