Eimreiðin - 01.05.1969, Síða 24

94
EIMREIÐIN
Og kynning prófessoranna á faginu í fyrstu tímum hvers vetrar:
farið á lögfræðilegum handahlaupum í gegnum veraldarsöguna, tyllt
niður fæti í Rómarveldi, síðan Þýzkalandi á miðaldatímanum, þá
Norðurlönd, sem sagt sagnfræði. Það getur verið að lögfræði sé svo
sjálfsagt fyrirbæri, að taki því ekki að nefna inntak hennar, hvað þá
að gera merkingarlega samstætt skema yfir hana. En mér er hún lítt
kunn. Og var alls ófróður um fyrirbærið, þegar mér hlotnaðist inn-
vígslan í musterið. Eða hver var starfsfræðslan í menntaskólanum?
Orðið liáskóli tilheyrði ekki þeirri terminólógíu, sem þar var talin til
gildis. Tilgangur námsins var jafn fjarlægur framkvæmd þess og última
causa sjálfrar veraldarinnar er liversdagsleikanum.
Töfrar þínir valda mér ógn og undirgefni; jafnvel dauðinn, sem
allir hræðast, leysist upp í höndum þínum og verður að fræðilegum
skilum, þar sem réttindi stofnast, en önnur lúkast. Undir sjónarhorni
þínu er fólkið arfþegar og arflátar, sifjar og kynforeldrar, kjörforeldr-
ar, ættliðir, eða að hliðarsýn: gerðarþolar og tjónþolar, tjónvaldar,
skuldakrefjendur — og skyndilega finn ég að tilfinningatengsl mín við
jrá, sem ég hef verið bundnastur, liggja eftir fánýt, en kynlegt frelsi
sértæks heims liggur á alla vegu eins og flugvöllur án endimai'ka. Mikill
er galdur þinn, Ármann.
Þarna situr þú reffilegur, langhöfði með skalla og hárkraga í
vöngum, höku og enni innstæðara en miðandlitið og iðandi kjálkarnir
mala af einbeitni fram kjarnyrta íslenzku, nánast fornmál, óaflátan-
lega líkt og úr alsnægtarhorni, en augun rauð og þrútin bakvið
gleraugun af yfirvinnu. Já, þú ert tvímælalaust afbragðskennari að hæfi-
leikum þótt minna verði úr nýtingu. Þú mátt ekki vera að þessu.
Nefndarmaður, rektor, háskólakennari og líklega hugsjónamaður. Það
er gaman að þér, þegar þú kemur hlaðinn af orðkyngi („konungshugs-
un,“ „annar andi svífur þar yfir vötnum“), snarar þér uppá háfætta
stólinn — hinir prófessorarnir standa ævinlega — og hellir úr alsnægtar-
horninu og svo þegar líða tekur á tímann, slær rektorinn í gegn, annar
maður hefur skyndilega tekið af þér orðið og heldur því í fimm mín-
útur eða svo, og síðan tengir þú mál þitt, sem kennari í erfðarétti, við
það, sem sagt var þar fyrir, af listilegri nákvæmni. Ef þú værir bara
háskólakennari eða bara rektor eða bara eitt þessara mörgu hlutverka,
sem þú starfar að, fáguð yrði smíði þín þá. En mikilla hæfileika og
þekkingar er alls staðar þörf. Eða hver á að taka sæti í nefnd, ef þú
gengur frá.
Þú ert manna fljótastur að lesa. Og líklega eru öll þessi orð, sem
fram koma af vörum þínum við „hraða yfirferð," skýrt mótuð og grein-
anleg, ef þau væru tekin upp á segulband og spiluð með hægari snún-
ingi. Og starfsorka þín er mikil, þegar þú tvinnar fram máli þínu við-
stöðulaust á öðru gangstígi eða fjórða langt framyfir tíman í loftleysu