Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Blaðsíða 91

KRISTÍN UNNSTEINSDOTTIR
Drengurinn sem hefur lokast inni í hellinum á undan söguhetjunni er hluti af
hinum myrka heimi. Líta má á þennan dreng sem skuggahlið söguhetjunnar. Með
því að taka til sín skuggann, sem í þessu tilviki er ekki mjög bældur og því ekki ógn-
vekjandi, öðlast hetjan okkar þann kraft sem hún þarf á að halda til að sigra hin ógn-
vekjandi, dulvituðu öfl. Hetjan nýtur líka stuðnings jákvæðrar birtingar föðurfrum-
mótsins, afans/frændans sem kemur henni til hjálpar. Ennfremur má benda á að
drengirnir og hjálparhella þeirra nota hesta til að snúa aftur til Ijósheima en hestur-
inn táknar hugsanlega þá sálrænu orku sem Jung kallaði lífshvötina (libido). Þess
bera að geta að eitt helsta ágreiningsefni Jungs og Freuds (Samuels o.fl. 1997:120) var
ólík sýn þeirra á lífshvötina en ekki verður farið nánar út í þá sálma hér.
Þokan í ævintýri Njarðar stendur fyrir ástand sem einkennist af dulúð og óvissu
en líka af möguleikum. Þetta ástand er nauðsynlegt til að komast inn í hellinn eða að
leyndum stöðum í náttúrunni sem hér geta staðið fyrir dulvitundina. Eins og lýst er
í ævintýrinu er það þegar „þoka er úti þá opnast þetta allt." Því sem þokunni er ætlað
í ævintýrinu svipar til þess hlutverks sem hún lék í launhelgum fornra trúarbragða
þar sem hún var notuð táknrænt í vígsluathöfnum. Til þess að öðlast ljós frelsunar-
innar varð „sál" hins innvígða að reyna óvissu og blindu þokunnar (Cooper
1993:252).
í gerð sinni á þessu táknræna ævintýri tókst Nirði á skapandi hátt að ná sambandi
við skilaboð dulvitaðra frummóta og innan ramma ævintýrsins að takast á við meira
og minna meðvitaða flókna reynslu sem hjálpar honum að þróa sjálfsmynd sína.
89