Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Blaðsíða 68

Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Blaðsíða 68
KÖNNUN Á ORÐAFORÐA í ENSKU enska texta í námi og starfi ef tekið er mið af kenningum og rannsóknum fræði- manna? KENNINGAR UM UMFANG ORÐAFORÐANS Orðaforði enskrar tungu Það er við hæfi í þessu samhengi að fjalla nokkuð um enskan orðaforða sem er mik- ill að vöxtum ef við berum hann saman við orðaforða annarra vestrænna tungumála. Það má meðal annars rekja til þess að ensk tunga hefur í gegnum tíðina orðið fyrir áhrifum frá mörgum tungumálum og stefnan verið sú að taka upp orð úr öðrum tungumálum, oft óbreytt eða með því að aðlaga þau málkerfinu sem fyrir er. Meiri- hluti enskra tökuorða er úr frönsku og auk þess er fjöldi tökuorða úr latínu og grísku. Þegar tíðni enskra orða er skoðuð með tilliti til uppruna kemur í ljós að hlutföllin eru því sem næst þessi: Um 44% af 1000 algengustu orðunum í ensku eru af grískum eða latneskum uppruna, um 60% af 2000 algengustu orðunum og um 66% af orða- forðanum eftir það (Nation, 1990). Það eru einkum fræðiorð og þau sem ég kýs að kalla þverfagleg orð (sub-technical words) sem eru af grískum og latneskum upp- runa svo og mörg sjaldgæf orð en daglegur orðaforði er að stærstum hluta af hinum engilsaxneska stofni. Þegar um lestur er að ræða, einkum lestur fræðitexta, skiptir miklu máli að hafa vald á þverfaglega orðaforðanum og verður vikið að honum síðar. í háskólanámi kemur til viðbótar sérstakur orðaforði hvers fræðasviðs fyrir sig sem ætla má að skýri sig sjálfur í fyrirlestrum og umræðum og stendur venjulega ekki í nemendum að skilja þegar út í háskólanám er komið. Þegar kemur að því að ákvarða fjölda orða í ensku máli ber mikið á milli, einkum þar sem ekki er alls staðar notuð sama mælieining. David Crystal (1995) nefnir eina milljón uppflettiorða og þar til viðbótar kemur fjöldi vísinda- og tækniorða. Aðrir hafa miðað við hærri tölu. The Oxford English Dictionary taldi yfir 500.000 uppflettiorð árið 1992. Eins og gefur að skilja er þarna mikill fjöldi orða sem ekki er lengur í notkun og síðan 1992 má einnig gera ráð fyrir að mörg orð hafi bæst við. Goulden, Nation og Read (1990) orðtóku eina af stærstu orðabókum heims, Webster's Third New Intemational Dictionary. Niðurstaðan var rúmlega 110.000 orðafjölskyldur. Hugtakið orðafjölskylda er mikið notað í rannsóknum á umfangi orðaforða. Það er skilgreint sem grunnorð ásamt beygingarmyndum þess og merkingarlega afleiddum myndum (fortune, fortunate, unfortunate, misfortune). Eiginnöfn og sérnöfn eru ekki með í slíkri talningu og ekki kerfisorð (at, beyond, then, but, they). í hverri orðafjöl- skyldu geta verið mörg einstök orð og er það misjafnt hvað mörg orð tilheyra hverri orðafjölskyldu. Ljóst er því að hinn eiginlegi fjöldi uppflettiorða í orðabók Websters er mikill. Orðaforði innfæddra Fræðimönnum hefur reynst erfitt að komast að ótvíræðri niðurstöðu um umfang orðaforða þeirra sem hafa ensku að móðurmáli. Þeir hafa í gegnum tíðina komist að mjög ólíkum niðurstöðum og orsakirnar telur Nation (1993) vera þær að þessar rann- 66
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.