Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Blaðsíða 90

SKAPANDI HUGSUN OG ÆVINTÝRAGERÐ
K:
Njörður:
K:
Njörður:
K:
Njörður:
K:
Njörður:
K:
Njörður:
K:
Njörður:
K:
Njörður:
Var hann þá með hesta til reiðu, afinn?
Já, það voru nefnilega nokkrir menn með honum.
Hvaða verur voru þetta?
Eg veit það ekki, huldufólk eða eitthvað.
Af hverju vildu þeir loka strákana inni?
Láta þá vinna eða eitthvað.
Voru þeir illir?
Ja, ekki beint.
Var bara einn strákur þarna fyrir?
Já, hinir höfðu bara líka verið strákar nema bara búnir að vera svo lengi að
þeir höfðu breyst í huldufólk og ekki séð dagsljós lengi.
Hvernig lítur huldufólk út?
Eg veit það ekki. Skrýtið andlit einhvern veginn, slétt alveg, niðurdregin
augun, ekki séð dagsljós, hálfblind.
Og það eina sem þeir hugsuðu um var að slá trommurnar?
Já, og að lokka fleira fólk inn og gera kannski eitthvað við það.
Veröld álfanna sem staðsett er inni í fjalli í ævintýri Njarðar er skuggalegt ríki þangað
sem dagsljós nær aldrei að skína. Þetta er dularfullur staður sem vekur óróa hjá
drengjum af þessum heimi. A sama hátt þarf egóið á þori og varkárni að halda þegar
það heldur á fund við dulvitundina fulla af eðlishvötum. Eins og áður segir telur
Jung (1971:449-450) einsömunarferlið „leiða til útvíkkunar vitundarinnar og auðga
meðvitað sálarlíf." Líta má á frummótið sjálft sem tómt mót. Það form sem frum-
mótið tekur á sig ákvarðast af fenginni meðvitaðri reynslu. I ævintýri Njarðar standa
álfarnir, hellirinn, fjallið og þokan sennilega öll fyrir eðlishvatir í meðfæddri dulvit-
und hans, sem hafa brugðist við krefjandi reynslu, meðvitaðri jafnt sem dulvitaðri.
Ekki er ólíklegt að við kynnumst hér ótta Njarðar við ógnvekjandi öfl, bæði innra
með honum sjálfum og í umhverfinu, sérstaklega því öryggisleysi sem fylgir því að
vaxa og verða unglingur.
I samræðum okkar, sem fylgdu í kjölfar þess að hann sagði mér ævintýrið Þétta
þokan, tók Njörður fram að álfarnir í sögunni hans væru af mannlegum uppruna.
Hugsanlegt er að Njörður óttist að með því að verða fullorðinn hætti maðurinn að sjá
ljósið og verði fangaður inni í myrkum heimi þar sem þrátt fyrir allt ríkir „hlátur og
gleði og [er] barið á trommur." Hann óttast líka að það sé hættulegt fyrir börn að
koma of nálægt þessari veröld og að það sé hægt að „lokka" þau þar inn. Njörður
tekur fram að álfarnir séu „ekki beint" illir og að tilgangur þeirra sé að „lokka fleira
fólk inn og gera kannski eitthvað við það." Hvað þetta eitthvað merkir er ekki alveg
ljóst. Fyrr í viðtalinu útskýrði Njörður að álfarnir lokuðu drengina inni í fjallinu til
þess að ,,[l]áta þá vinna eða eitthvað."
Þegar söguhetjan stígur inn í hellinn er þar fyrir annar drengur sem álfarnir hafa
lokað inni og honum er kunnugt um hvaða aðstæður verða að vera fyrir hendi til
þess að hægt sé að sleppa út. Sameinaðir grípa drengirnir tveir tækifærið þegar
þokan leggst yfir og með hjálp afans, sem í upphafi ævintýrsins var kallaður frændi,
tekst þeim að sleppa úr álfheimum.
88