Ægir - 01.01.1941, Blaðsíða 7

Æ G I R
MÁNAÐARRIT FISKIFÉLAGS ISLANDS
34. árg.
Reyltjavík
janúar 1941
Nr. 1
Davíð Ólafsson:
Sjávarútvegurinn 1940.
1. Yfirlit.
ÁriÖ 1940 mun verða eitt þeirra ára i
sögu íslenzks Sjávarútvegs, sem lengi
mun í minni haft. Orsökin er fyrst og
fremst sú, að á þessu ári kemst útgerðin
upp úr þeim erfiðasta öldudal, sem hún
nokkurntíma hefir komizt í kynni við.
Þetta tímabil þrenginganna liafði staðið
í tíu ár.
Það var árið 1930, að erfiðleikarnir
hófust fyrir alvöru. Almennt verðhrun
út í heimi leiddi af sér stórkostlega verð-
lækkun á framleiðsluvörum hins ís-
lenzka sjávarútvegs. Jafnhliða hlóðust
svo upp hirgðir af aðalframleiðsluvör-
unni, saltfiskinum, sem stöðugir erfið-
leikar voru á að losna við. Með árinu
1936 hætist ofan á þetta, aflaleysi á
þorskveiðum, og má segja, að það hafi
staðið allt til þessa, jþótt eitthvað liafi
þar batnað frá því sem verst var, sums-
staðar a. m. k.
Árið 1935 var svo komið, að til að
fyrirbyggja hrun smábátaútvegsins og
línu-gufuskipanna ;voru sett lög um
skuldaskilasjóð vélbátaeigenda. Stórúl-
gerðin — togararnir — var þarna skilin
útundan, þótt hún hafi ekki síður verið
þurfi fjTÍr aðstoð en smáútgerðin, eða
svo var um mikinn hluta hennar.
Þrátt fyrir aðgerðir skuldaskilasjóðs-
ins, sem raunar hjálpaði mörgum í bili,
var svo komið á öndverðu ári 1939, að
ekki einungis stórútgerðin rambaði á
barmi gjaldþrots heldur var fyrirsjáan-
legt, að sjávarútvegurinn í heild var í
stórkostlegri hættu, ef ekki yrði aðgert.
I aprílhyrjun var svo gerð sú ráðstöfun,
sem nægja skyldi til hjálpar þessum að-
þrengda atvinnuvegi, en það var verð-
felling ísl. krónunnar um 22% miðað
við £. Þótt ómögulegt sé nú að segja um
það, livort þessi breyting á gengi krón-
unnar hefði nægt til að hjálpa sjávar-
útveginum út úr erfiðleikunum, vegna
þess að svo skannnt leið þangað til
stríðið skall á og allar aðstæður hreytt-
ust mjög, er næst að lialda að það liafi
að minnsta kosti hjálpað yfir erfiðasta
hjallann.
Á styrjaldarárinu 1940 veitist sjávar-
útveginum tækifæri til, eftir tíu ára
erfiðleika, að rétta sig úr kútnum. Eftir-
spurnin eftir afurðum sjávarútvegsins
eykst mjög, og allmiklar verðhækkanir
eiga sér stað, einkum þó á ísvarða fisk-
inum. •