Ægir - 01.01.1941, Blaðsíða 8

2
Æ G I R
Svo mikill gróði safnast hjá útgerð-
inni, að afborganir þeirra skulda, sem
safnazt liöfðu á undanförnum erfið-
leikaárum, geta liafizt fyrir alvöru, og
þykir niér ekki óvarlegt að ætla, að yfir-
gnæfandi meirihluti þeirra skulda, hafi
verið greiddur upp þegar fyrir árslok
1940. Hjá allmörgum útgerðarfyrirtækj-
um liefir vafalaust safnazt fyrir álitlegur
gróði, og er það gleðilegur vottur um þær
hreyttu aðstæður, sem skapazt hafa.
En nú, þegar afkoman hefir breytzt
svo mjög til hatnaðar, er ekki úr vegi að
athuga það ástand, sem fiskiskipaflot-
inn er í, og kemur þá i ljós æði ófögur
mynd.
Vélbátaflotinn er hinn eini flokkur
fiskiskipaflotans, sem hlotið liefir ein-
iiverja endurnýjun á seinni árum. Um
línuveiðagufuskipin og togaraflotann er
aftur allt öðru máli að gegna. Um hin
fyrri er íþað að segja, að af 24 skipum
alls eru einungis 2, sem eru neðan við
þann aldur, sem talinn er hæfilegur
fyrningartími fyrir slík skip, en það eru
20 ár. Meðalaldur þeirra er 36 ár. Ástand
togaraflotans er raunar ekki eins slæml
livað þetta snerlir, en er þó æði alvar
legt. Af 34 skipum alls eru aðeins 9, sem
eru yngri en 20 ára, en meðalaldur tog-
araflotans er rétt 20 ár.
Hér er því endurnýjun nauðsynleg, ef
þessi þáttur útgerðarinnar á ekki alger-
lega að leggjast niður.
Vegna þess, að endurnýjun flotans er
algerlega útilokuð meðan á ófriðnum
stendur, verður að gera einhverjar ráð-
stafanir til að tryggja liana, þegar hent-
ugir tímar koma til þess. Það er fyrst
og fremst tvennt, sem gera þarf lil að
tryggja að ])essi endurnýjun flotans fari
fram. Það er nokkur hætta á því að all-
mikið af því fjármagni, sem á liðna
árinu hefir myndað gróða^einstakra út-
gerðarfyrirtækja, leiti út úr verkahring
sjávarútvegsins. Það verður að koma í
veg fyrir að þetta útstreymi nái mikilli
ú&reiðslu, þó að slíkt liljóti reyndar
óhjákvæmilega að koma fyrir að ein-
iiverju leyti. í öðru lagi verður að
tryggja sjávarútveginum, að hann fái að
mynda nægilega mikla sjóði til endur-
nýjunar flotanum, og að þessir sjóðir
verði ekki skattlagðir, en það myndi
óhjákvæmilega hafa mjög hvetjandi
áhrif á myndun þeirra og' vöxt.
Það fer ekki hjá því, að mjög mikið
veltur á þvi fyrir framtíð sjávarútvegs-
ins, að rétt verði á þessum málum
haldið.
Sjávarútvegurinn liefir verið rekinn
með allmikið öðru sniði á liðna árinu
en áður liafði verið. Orsökin til þess er
fyrst og fremst það styrjaldarástand,
sem ríkt hefir. Þegar erfiðleikarnir
steðjuðu sem mest að saltfisksframleiðsl-
unni, fóru menn eðlilega að leita fyrir
sér um aðrar aðferðir til að gera fisk-
ihn útgengilega vöru. Urðu þá fyrir val-
inu hraðfrystingin og niðursuðan. Fyrir
stríðið hafði hraðfrysting fisks náð all-
mikill útl)reiðslu og gaf góðar vonir.
Aftur á móti var niðursuðan á algeru
byrjunarstigi. Ófriðurinn skóp alveg
óvænta möguleika fyrir háðar þessar
greinar, og liefir hraðfrvstingin sérstak-
lega aukizt mikið. Niðursuða er enn eigi
komin það langt, að hægt sé að gera sér
fulla grein fyrir liver framtíð þessarar
verkunaraðferðar verður. Eitt er þó sér-
staklega, sem mjög liefir sett sinn svip á
sjávarútveginn á liðna árinu, en það er
útflutningur ísvarins fisks. Þessi útflutn-
ingur hefir aukizt svo gífurlega, að
árið 1938, en það var siðasta árið, sem
hægt er að líta á sem eðlilegt, nam liann
15 877 smál. og 4.1 millj. kr., en á s. 1.
ári 92 652 smál. og 57.2 millj. kr.