Ægir - 15.12.1959, Síða 13

ÆGIR — AFMÆLISRIT
11
QJi Ótaf.\
afóóon
BLAÐAÐ I GÖMLUM ÆGI
Að blaða í göml-
um Ægi er eins og
að fletta blöðum í
atvinnusögu Is-
lendinga síðasta
aldarhelminginn. Ægir hóf göngu sína í
júlí, 1905. Þá eru að ýmsu leyti tímamót í
þróun fiskveiðanna hér á landi. Síldveiðar
í herpinót eru þá nýlega byrjaðar og ollu
straumhvörfum, því að herpinótin er miklu
stói-tækara veiðarfæri en þau sem áður
tíðkuðust við síldveiðar. Árið 1905 kemur
fyrsti togarinn til landsins og um sama
leyti eru fyrstu vélamar settar í íslenzka
fiskibáta. Framsýnum mönnum var ljóst,
að hér voru nýir tímar að ganga í garð,
að hyggia þurfti að mörgu, og að fræðslu
var þörf á ýmsum sviðum til þess að
nýjungarnar gætu orðið sem flestum að
liði.
kosti útgáfunni stuðning sinn. Bjarni
færðist undan og bar við annríki, en hét
stuðningi sínum. Það munu hafa orðið
Matthíasi vonbrigði, að Bjarni skyldi ekki
vilja taka að sér ritstjórnina, því að hann
hafði mikið álit á Bjarna og taldi hann
manna hæfastan til að veita slíku tíma-
riti forstöðu.
Ávarp til landsmanna.
Úr útgáfu ritsins varð því ekki heldur
í það skipti, en þó ákveðið að halda mál-
inu vakandi. Um haustið fór Matthías til
Noregs og þegar hann kom aftur sat enn
við sama. Undi hann þessu nú ekki leng-
ur, en réðst í útgáfuna á eigin spýtur á
miðju sumri 1905, eins og áður segir. 1
„Ávarpi til landsmanna“ í 1. tbl. Ægis
segir Matthías m. a.:
Einn af þessum framsýnu mönnum var
Matthías Þórðarson frá Móum. Hann
hafði í nokkur ár gengið með þá hug-
mynd að stofna fiskveiðitímarit. Hann
segir í aðfaraorðum í 1. tbl. Ægis, að vet-
urinn 1899 hafi hann ásamt Skapta rit-
stjóra Jósepssyni á Seyðisfirði sent boðs-
bréf út um land að fiskveiðariti, sem þeir
hefðu í hyggju að gefa út, en undirtektir
hafi verið svo daufar, að ekkert varð úr
framkvæmd. Veturinn 1904 kveðst hann
hafa vakið máls á hinu sama í Skipstjóra-
félaginu Aldan, og komst málið þá á þann
rekspöl, að kosin var þriggja manna nefnd
til að undirbúa slíka útgáfu og fara þess
á leit við Bjarna Sæmundsson, að hann
tæki að sér ritstjórn, eða léði að minnsta
Jafnvel þótt rit þetta eigi aðallega að ræða
þau málefni, er varða sjómanna- og fiskimanna-
stétt landsins, þá viljum vér samt með línum
þessum ávarpa alla landsmenn undantekning-
arlaust, þar sem það er vor skoðun, að velferð
landsins er undir því komin að sjávarútvegur
og siglingar jafnt sem búnaðarræktun taki sem
mestum framförum. Það mun engum dyijast,
að með auknum fiskiveiðum eykst verzlun og
samgöngur, og þetta er eitt af aðalskilyrðunum
fyrir velgengni allra landsmanna jafnt bænda
sem sjómanna. ...
Margir hafa endurtekið þau orð bæði fyrr
og síðar, sem enskur ferðamaður hefur sagt:
„að væru fiskveiðarnar almennilega stundað-
ar þá gætu þær orðið ótæmandi auðsuppsretta
fyrir landið“. Fiskigrunnin kringum landið eni
að minnsta kosti um 1600 fermílur og eins og
gefur að skilja ættu þau að vera sem mest
notuð af okkur sjálfum, þar sem við eigum
margfalt betri aðstöðu hvað snertir nærveru
L