Ægir - 01.08.1984, Qupperneq 11

„H11 Ju ^ndvara hf. á Flateyri voru rannsóknastofur
^111 önnuðust venjulegt framleiðslueftirlit þ.e.
æ lngu vatns, salts, fitu og e.t.v. próteins í mjöli
pj s' ru 1 lýsi. Auk þess er vitað að í verksmiðju dr.
þUU ,s var fylgst með fitumagni síldar og e.t.v. víðar.
et °8 Síldareinkasalan rannsaka fitumagn síldar
ug ulega þau árin sem hún starfaði. Bjarni Sæ-
ndsson rannsakaði fitumagn síldar víða um land
arunum 1905-1926 (4).
fjöldi
arunum 1921-1937 var rannsakaður mikill
sílH ' S^na ýmsum sjávarafurðum: þorskalýsi, síld,
só,armiöli, fiskmjöli, lifrarmjöli o.fl. í Efnarann-
s- ,.nasr°fu ríkisins (2). En „rannsóknastofan hafði
ej aldrei á hendi neinar sjálfstæðar rannsóknir á
u eða öðru, svo að teljandi væri með því að til
alla aðstöðu,“ segir Trausti Ólafsson í
aT Um starfsemi Efnarannsóknastofunnar (2).
v Að Því er best verður séð er það sem nú hefur
Ij, rakið fyrstu efnarannsóknir á sviði fiskiðnaðar
st ra*ar>di. ÞegarSíldarverksmiðjurríkisinstakatil
leh Þær fra upphafi reglulegt fram-
rn'a! Ueftlr'lt:’ Þar með taldar rannsóknir á fitu-
tót-^n'Sltðar- Það gerðu og þær verksmiðjur er síðar
Ku r'l starfa.
SfiA SVlðl ðrverufræða voru fyrstu rannsóknir þær
í R1 P'S^ f^uðmundsson gerði á vatni úr Tjörninni
H p - 'S Ur ÞV1 (46) °§ rannsóknir dr. Sigurðar
til K UrSS°nar 19324933 á jarðslaga í saltfiski, en
pj ,ess naut hann styrks úr ríkissjóði og hafði stjórn
1 úlagsins forgöngu um það (3).
^Jthvað frá starfsemi Fiski-
a9s íslands fyrstu áratugina
stof'US aður er 8et'ð var Fiskifélag fslands
hafnað 1' Virðist starfsemi þess þegar í upphafi
Pjsk. °rð'ð talsvert öflug. Um það vitna skýrslur
frá ' e'a^sins °g fiskiþings, sem til eru prentaðar
FéEUPPhafi- F'sk'Þ'ng kom saman annað hvert ár.
áhuaglð átti þegar í upphafi á að skipa mörgum
tiör^1' atflafnarr'önnum. Það lét sig þegar varða
Ariö§ ^óðÞrifamal en það verður ekki rakið hér.
þes^ l9lti (5) veitti það manni nokkrum styrk til
eitth kynna ser fiskverkun í Bandaríkjunum, en
féla Vað varð það endasleppt, því að ekki greiddi
horfl allan styrkinn út og maðurinn mun hafa
tlð að öðru.
KriA* x
H '°Ja aratugnum var þegar farið að þurrka
Dr. Þórður Þorbjarnarson, forstjóri Rannsóknastofu Fiski-
félags íslands, síðar Rannsóknastofnunar ftskiðnaðarins,
1934-1974.
saltfisk inni við frumstæð skilyrði. Á fjárhagsáætlun
félagsins fyrir árið 1924 (6) var gert ráð fyrir tals-
verðri upphæð til tilrauna með inniþurrkun saltfisks
og sérstakri upphæð til tilrauna með nýtingu fisk-
úrgangs. Tilraunirnar með þurrkunina voru fyrir-
hugaðar í samvinnu við Þorkel Þ. Clements vél-
fræðing. En svo mun hafa farið, að ekkert fé fékkst
úr ríkissjóði til tilraunanna. En Fiskifélagið naut
þegar í upphafi talsverðs fjárframlags úr ríkissjóði,
sem sýnir að yfirvöld kunnu að meta starfsemi þess.
Þá veitti félagið og nokkra styrki til rannsókna,
m.a. þeim Bjarna Sæmundssyni, Pálma Hannessyni
og Árna Friðrikssyni. Og þegar Árni kom heim frá
námi og framhaldsrannsóknum réð það hann til
starfa og skapaði honum starfsaðstöðu. Eins og
kunnugt er hafði Bjarni Sæmundsson þá starfað að
fiskirannsóknum hér á landi um áratuga skeið en
lengst af samhliða fullri kennslu við Menntaskól-
ann.
ÆGIR-395