Ægir

Ukioqatigiit

Ægir - 01.08.1984, Qupperneq 16

Ægir - 01.08.1984, Qupperneq 16
Geir Arnesen, efnaverkfræðingur. hvort svil eru oröin þroskuð, hve mikið æti er í mag- anum o.fl. (16). Slógið var lengst af lítið notað nema helst til áburðar. Þó er vissa fyrir því að 1912-1914 og um eða fyrir 1930 var slóg nýtt til mjölframleiðslu á Sól- bakka og í verksmiðju Dr. Pauls á Siglufirði (17). En þessi starfsemi stóð ekki nema nokkur ár. í slóginu eru mörg líffæri en þessi eru þau helstu sem komið hafa til athugunar vegna hugsanlegrar nýtingar: magi, skúflangar, garnir, sundmagi, gall- blaðra með galli og svil. Alveg frá fyrstu árum Rannsóknastofunnar hefir nýting slógs og einstakra líffæra verið á dagskrá, en misjafnlega mikið unnið að þeim rannsóknum eins og gengur. Um þetta er til rækileg greinargerð frá Rannsóknastofnuninni, sem nær til ársins 1967 (16). Þegar á fyrstu árum Rannsóknastofunnar var haf- ist handa við að rannsaka hvort vinna mætti sérstakt prótein úr sviljum, sem nota mætti með insúlíni til lækninga. En Danir höfðu þá nýverið farið að nota sérstakt prótein með insúlíni til þeirra hluta. Segja má að sú nýjung hafi valdið byltingu við notkun insúlíns. Prótein það, sem Danirnir notuðu í þessum tilgangi reyndist vera protamín, sem mun hafa verið unnið úr sviljum laxfiska. Rannsókna- stofan rannsakaði hvers konar prótein það væri í þorsksviljum, sem svaraði til protamínsins. Því miður reyndist það vera histon, sem hefur talsvert aðra eiginleika en prótamínið. Protamínið er t ef basiskt, en á þeim eiginleika byggist það að hæg1 að nota það með insúlíni, sem er súrt prótel" (Í93S). ni Annað, sem athugað var í Rannsóknastofu11 var það, hvort vinna mætti svonefndan antian$nll‘. factorúrlifrinni, en þávarnýfariðað vinnaþaoe úr lifur spendýra. Þetta var það efni, er alllóg síðar reyndist vera vítamín B,2. Því miðurreynú1 þessar tilraunir árangurslausar. Rannsóknasto ‘ hafði þó samvinnu í þessu máli við eitt af stsr lyfjafyrirtækjum í Bretlandi (1938). Önnur líffæri, sem mikið voru rannsökuð v° , a(p skúflangarnir. Erlendis hafði verið sýnt fram a- “ . þeim var verulegt magn af vítamíni A og mar.r brlS' konar ensím svipuð þeim, er unnin voru ur kirtlum spendýra. Fyrst var rannsakað lýsismag11 - vítamín A í því. Lýsismagnið reyndist vera rúm1 f 2%, en magn vítamíns A 45.000-57.000 ein/g *ýsl sem var mjög mikið á þeim tíma. Talsverðar tilraunir voru gerðar með að tr leiða bæsiefni (þ. Beizmittel) úr skúflöngum- það eru efni sem notuð eru við sútun skinna og11 að geyma proteolytísk ensím, þ.e. ensím s kljúfa prótein. Eru þau einkum í briskirtlum • voru notaðir þurrkaðir briskirtlar í bæsiefnin a Pe tíma er þessar rannsóknir fóru fram. Auk eus ( eru önnur efni í bæsiefnunum. Ekki varð sá áraug af þessum tilraunum, sem vonir stóðu til (1939)- ^ Af öðrum rannsóknum á sviljum má nefna P‘ 1193» Var rannsa111. Rannsóknastofunni á árunum - « sem fram fóru 45. Þær voru allyfirgripsmiklar. var rau**-’- ^ magn svilja í þorski, en það reyndist vera 9.7-1 ö á tímabilinu 5. febr. - 7. apr. 1945. í þeim reyn 1 j þurrefni vera 15.9% og fita að meðaltali 2.H °'^ þurrefninu voru 2.59% af cholesteroli og ch°leS* |, olmagnið 87.1% í ósápanlega hluta fitunnar. 6 ^ esterol var þá all verðmætt efni. Þá var og t11^ sakað cholesterolmagn í ýmsum öðrum líffÆr ^ svo sem skúflöngunum. Þar reyndust vera 17-8 ósápanlegum efnum í meðalsýni lýsis úr Þel,1\ ; vertíðinni 1939 og var það mestmegnis choles (1944-46). Ekki hefur reynst mögulegt aðnýtaÞe^ cholesterol enda fyrirhafnasamt að ná rltu ,(. Cholesterol mun að miklu leyti unnið úr mænU urdýra og er það auðunnara þar. ,. ví Um 1950 var farið að rannsaka möguleika a ^ að nýta gallið m.a. með það fyrir augum að r y leiða cholinsýru (16). í gallinu reyndust vera .i(1. 17% af þurrefni og talsverður hluti af þvl 400-ÆG1R
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88

x

Ægir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.