Ægir - 01.08.1984, Qupperneq 23

^ðamat á ferskum f iski
gæðamat á fiski og fiskafurðum hefir frá upp-
verið stuðst við skynmat. Gæðamat á síld til
hafi
rnatUllar mUn llafa komi0sögunnar miklu fyrr en
fe't 3 ferskum bolfiski, enda síldin, sérstaklega hin
m'.a °§ átumikla Norðurlandssíld hér áður fyrr,
íy°? V’^væm og þoldi illa geymslu, enda oft heitt
j , Einsogáðurergetiðfjölluðurannsóknirdr.
s Sigurðssonar um skemmdir á ferskri síld við
slu og þóttu hinar merkustu er fra þeim var
!9<)n 1 ^5)- Á fundi sem haldinn var í Bergen árið
sem r,01 n^tm§u síldar, lét fundarstjórinn dr. Reay,
’nna - V3r torstÍor' Torry rannsóknastofnunar-
v»> ^ ' ^6erclsen svo ummælt að þær væru mikil-
|ar og hagnýtar.
fisk' Uafræðilegar aðferðir til gæðamats á ferskum
nta eru.notílírar- Má þar helst nefna mælingar á
u„a8ni tr‘methylamíns (TMA), heildarmagni reik-
^okk353’ magni hypoxanthins og reikulla sýra.
j'w rar rannsóknir hafa verið gerðar á myndun
sfld ^eymslu á þorski, ýsu, karfa, skarkola,
l97arflokum og steinbít í ís (1974, 1975, 1976,
Sem ! þær rannsóknir yfirleitt staðfest það
á st Vlta^ Var um þessi mál erlendis. Við rannsóknir
er m'11*311 ^°m 1 ltos’ a0 ^MA myndun í honum
aðf ^æ®ar'en 1 flestum öðrum fisktegundum og
l97er m ekki nothæf til gæðamats á honum (1975,
jn • Sérstök rannsókn var gerð á nothæfni mæl-
Við f.a ma8ni hypoxanthins í ísuðum þorski (1974).
var rannsóknir á geymsluþoli geislaðra fiskafurða
ger, n°,taö magn reikulla sýra, TMA auk magns
n°tað ^anctankjunurn °8 Kanada er magn TMA
v,ðar Sein mæIikvarði a 8æði en 1 Þýskalandi og
n°tuð 11111811 reikuha basa. Er síðari aðferðin
hUn talsvert í viðskiptum með frystan karfa og er
jjn°tuð at yfirvöldum í Þýskalandi.
°g mvn'an(fl var fyrst farið að nota maehng11 TMA
fariðð 1958-1960 (1958’ 196°) °§ fljótlega,var
19^q a nota mælingu TMA svo til eingöngu. Árið
Samv'Var mælt 1 700 sýnum af frystum fiski í
l9gjlnnu við Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna og
Ár^1^11 rannsokuð 210 sýni af frystum karfa.
sýnu * 19^5 er svo farið að rannsaka magn TMA í
m^ij111 af freðfiski fyrir sölusamtökin í auknum
slfku °8 hefur su starfsemi aukist mikið. Mest var af
TVgm ranns°knum árið 1980 er mælt var TMA og
Árið^1^ 55110 sýnum af ferskum og frosnum fiski.
1 !98l eru svo teknar upp mælingar á hista-
Urmið að rannsóknum á geislun humars.
míni í síld og árið 1983 voru gerðar 97 slíkar mæl-
ingar á saltsíld.
Þá hefur og mikið verið unnið að mælingum á
snefilefnum í ferskum fiski og fiskafurðum frá því
árið 1971. Síðustu tvö árin hafa verið rannsökuð
rúmlega 1000 sýni af fiskafurðum til útflutnings
árlega vegna magns kvikasilfurs í þeim. I sumum
löndum er krafist vottorða um kvikasilfursmagn
o.fl. við innflutning (1973-1983).
Fyrir um 10 árum kom á markaðinn í Bretlandi
tæki til mælinga á gæðum fisks, svonefndur Torry-
meter. Ekki þarf annað en láta hann nema við fisk-
inn og sýnir hann þá tölu er táknar gæði fisksins.
Mælirinn sýnir sjálfkrafa meðaltalið af sextán
mælingum. Þessi mælir var talsvert reyndur í Rann-
sóknastofnuninni en ekki reyndist hann eins og
vonir stóðu til. Af framleiðanda hálfu var gert ráð
fyrir einni mælingu á hverjum fiski. Ef fiskurinn var
mældur á þremur stöðum og meðaltal tekið reyndist
mælirinn betur, en hann virðist ekki hafa náð telj-
andi útbreiðslu (1976, 1977).
Rafeindafyrirtæki hér í borg vinnur að hönnun
nýs mælis, RT-mælisins, sem mun byggja á svip-
uðum breytingum á eðliseiginleikum fisks og Torry-
meterinn. Er ætlunin að koma megi þeim mæli fyrir
í vinnslurás þannig að hann meti ferskleika hvers
fisks, sem fram hjá honum fer. Rannsóknastofn-
unin hefur tekið þátt í tilraunum með tækið (1983).
ÆGIR-407