Ægir

Volume

Ægir - 01.08.1984, Page 49

Ægir - 01.08.1984, Page 49
Stió 1 rn og forstjóri Rarmsóknaslofnunarinnar. jkur (1978^ Mikilvægt er aö hitastig loðnu og ]er| Verfisins sé sem lægst, ef geyma á loðnuna ^nýting í síldarverksmiðjum °-fl. ^^Allir sem þekkja til síldar- og loðnubræðslu vita 1 s°ðinu fór mikið af efnum forgörðum meðan (jð var ekki nýtt. Mun láta nærri að í síldarsoðinu s-j 1 ^arið að minnsta kosti fjórðungur fasta efnis le' jar'nnar meðan soðið var með beinni gufu (gufan n ' ^ 1 efnið). Var hér aðallega um prótein og svp- að- ^ extrakt-efni að ræða, en þau síðarnefndu eru g a ega köfnunarefnissambönd eins og prótein þó síld'^S^U fi°kkar efna. Algengt var að í .Iíln’ væru ca 19% af fitufríu þurrefni (föstu fj. en vatn og lýsi væru samanlagt ca 81%. Ef 47yC Un®ur taPast af fitufría þurrefninu eru það um þa 2 ^ af hverju tonni síldar. Auk þess hefur tapast v-rna mikið af vatnsleysanlegum vítamínum (B- þ arnin) o fi- Mönnum var þetta snemma ljóst. nrng minnist t.d. Trausti Ólafsson á þessi töp í e,6'n er hann ritaði 1936 (18 a). En mönnum var þó ^ 1 Ijóst fyrr en nokkrum árum síðar hversu verð- efnin í soðinu væru til fóðurs. le • ^rr' stríðsárunum var soðið nýtt að einhverju un’!1 Noregi á svipaðan hátt og síðar var gert þ.e. jj n'nn soðkjarni með ca 50% af föstum efnum og henUrn filandað í pressukökuna og þurrkaður með e nn' 1 mjöl. Hins vegar töldu kaupendur og not- Ur það mjöl svo miklu lakara en venjulegt mjöl, að þessi framleiðsla lagðist niður. Það sem að mjöl- inu var fundið var að magn uppleysanlegra efna í mjölinu með soðkjarnanum var miklu meira en í venjulegu mjöli auk þess sem það vardekkra. (19). Sumarið 1939 stóð Rannsóknastofan fyrir því að beiðni framkvæmdastjóra Síldarverksmiðja ríkisins að kanna nothæfni aðferðar, sem stungið hafði verið upp á í Bandaríkjunum til að nýta efni úr síld- arsoðinu. Aðferðin var í því fólgin að sýra soðið lítið eitt og bæta í það lítlsháttar af formalíni. Við það féll út prótein, sem hefði mátt sía frá. Hins vegar reyndist það ekki nema fjórðungur af föstum efnum í soðinu. Ekki var þessum athugunum haldið áfram. í verksmiðju Kveldúlfs h.f. á Hjalteyri var gerð tilraun sama sumarið með að framleiða soðkjarna. Voru framleidd sýni með um 40-50% af vatni og þau rannsökuð í Rannsóknastofunni. Það vakti athygli, að ekki voru nema 17.3-27.4% af próteini sem hreinprótein þ.e. tæplega fjórðungur (1939). Um 1938 (20) munu Bandaríkjamenn hafa farið að nýta soð á Kyrrahafsströndinni þar sem voru all- margar fiskmjölsverksmiðjur, er bræddu sardínur eða pilchard. Var framleiddur soðkjarni (con- densed fish solubles), sem seldur var sem slíkur og notaður í fóðurblöndur. Kom í ljós að hann innihélt talsvert af B-vítamínum o.fl., sem mikil bót var að í fóður. Síðar var farið að framleiða soðkjarna úr soði frá menhaden-verksmiðjunum, sem eru á At- Iantshafsströndinni og við Mexíkóflóann. íslendingar fréttu af þessari nýtingu soðsins á stríðsárunum, einkum er forstöðumaður Rann- ÆGIR-433

x

Ægir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.