Ægir - 01.04.1993, Blaðsíða 43

Ari Arason
Aætlað framboð á
)VIA«XAL)y
j'yJÁL
þorski 1986-1994
I töflu 1 sést afli af þorski úr
c ants- og Kyrrahafi á árunum
1986-1991 og áætlun UN/FAO um
Pwskafla 1991- 1994. Einnig kemur
P®r fram áætlun sömu aðila um afla
^ ýsu úr Atlantshafi. Hrun í veiðum
c antshafsþorsksins síðan 1988 er
e þekkt staðreynd. í því sambandi
er rétt að hafa í huga að afli Atlants-
a sþorsks var tiltölulega stöðugur til
ars'ns 1988. Aflinn var að jafnaði um
^r milljónir lesta og frávik frá þeim
? 3 Var ^rtið. Hrun þorskaflans kom
Þess vegna á óvart. Á árunum 1988-
90 minnkaði þorskaflinn mest í
s arentshafi og við Norður-Noreg, en
ostu árin hefur átt sér stað sama
aHairiinnkun á íslandsmiðum, í
orðursjó og á Miklabanka. Þorsk-
stofninn í Barentshafi hefur lítið eitt
rétt úr kútnum síðustu tvö árin og
afli glæðst að sama skapi.
Þorskstofninn við norðanverðan
Noreg og í Barentshafi er stærstur
þorskstofna í norðanverðu Atlants-
hafi og ræður því þorskafli þar mestu
um heildarframboð á Atlantshafs-
þorski. Norskir fiskifræðingar hafa
nú miklar áhyggjur af ofveiði á
þorski í Barentshafi, en flest bendir
til að áflatakmarkanir hafi ekki hald-
ið á yfirstandandi ári og á síðasta ári.
í áætlun um þorskafla áranna 1992
og 1993 í töflu 1 er gert ráð fyrir að
nýting þorskstofnsins í Barentshafi
hafi verið sú sem stjórnvöld Noregs
og Rússlands stefndu að. Það kann
því að vera að framboð þorsks sé van-
metið á árinu 1992 og á yfirstand-
andi ári og væntanlegt framboð á
þorski á árinu 1994 sé því verulega
ofmetið í þessari áætlun.
Minnkandi framboð Atlantshafs-
þorsks á mörkuðum allt frá árinu
1988 olli verulegri verðhækkun
þorskafurða. Framboðið dróst santan
um þriðjung á þessu tímabili og verð
hækkaði að sama skapi. Hugsanlega
stafa verðlækkanir þorskafurða frá
áramótum 1991/1992 ekki aðeins af
verra efnahagsástandi í heiminum
heldur einnig af þeim orsökum að
raunverulegt framboð þorskafurða
hafi vaxið nokkuð á sama tíma.
Raunar segir saga verðs sjávarafurða
síðustu tveggja áratuga okkur að
verðið þróist tiltölulega óháð efna-
Tafla 1 -— Þorskafli í heiminum skv. UN/FAO 1986-1994 (afli í þús. tonna)
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994
““lantshafsþorskur 2.030 2.070 1.960 1.780 1.500 1.352 1.220 1.185 1.280
—yff^hafsþorskur 400 440 450 420 440 440 410 400 380
Alls 2.430 2.510 2.410 2.200 1.940 1.792 1.630 1.585 1.660
Aw9tir^gmilliára 3,3 -4,0 -8,7 -11,8 -7,6 -9,0 -2,8 4,7
^fltshafsýsa 420 400 340 270 210 210 230 240 270
AÍ^tmg milli ára -4,8 -15,0 -20,6 -22,2 0,0 9,5 4,3 12,5
ulurtyrir 1991, 1992, 1993 og 1994 eru áætlaðar.
4.TBL. 1993 ÆGIR 201