Ægir - 01.04.1993, Blaðsíða 58

Heimsaflinn
Um þessar mundir er FAO að gefa
út tölur um heimsaflann 1991. Fljót-
lega verður yfirlit um heimsaflann
birt í Ægi, en hér verður lítillega fjall-
að um markverðustu upplýsingarnar
sem fram koma í skýrslu FAO.
Eins og spáð var í 6. tbl. Ægis
1992 er Kína nú komið tryggilega í
efsta sæti meðal þjóða heims að því
er afla varðar. Afli Kínverja á árinu
1991 var 13.135 þúsund tonn og
hefur hann aukist um milljón tonn á
ári nokkur síðustu ár. U.þ.b. helm-
ingur aflans kemur frá fiskeldi og fer
hlutur þess vaxandi. Það er því ólík-
legt að Kínverjar láti efsta sætið af
hendi á næstunni.
Japan
Næstu þjóðir á listanum yfir öfl-
ugustu fiskveiðiþjóðir heinis voru
Japan og fyrrum Sovétríkin með 9.3
milljón og 9.2 milljón tonna afla.
Afli beggja þjóðanna dróst því saman
um meira en milljón tonn milli ára. I
fyrrnefndri umfjöllun um heimsafl-
ann í 6. tbl. Ægis 1992 var sagt frá
því að útlit væri fyrir hrun í afla Jap-
anssardínu árið 1991. Sardínan er sú
tegundin sem Japanar veiða í mestu
magni og aflinn dróst saman um tæp
milljón tonn rnilli ára. Sardínan átti
það sammerkt með flestum helstu
fiskstofnum heirns að of mikil sókn
takmarkar afraksturinn. Þannig
minnkaði afli Alaskaufsa um tæp 900
þúsund tonn milli ára. Alaskaufsinn
hefur um nokkurra ára skeið verið sá
fiskstofn sem mestum afrakstri hefur
skilað. Afli af Alaskaufsa nam tæpum
4.9 milljónum tonna árið 1991, en
var mestur árið 1986, um 6.8 milljón
tonn. Víst er að um þessar rnundir
getur vart öruggari sannana fyrir
áhrifum of mikillar sóknar í fisk-
stofna en þróun afla úr helstu fisk-
stofnum heimsins.
Rússland
Það vekur að sjálfsögðu sérstaka
athygli hve samdráttur afla fiskveiði-
flota fyrrum Sovétríkja hefur verið
stöðugur síðustu árin. Því var spáð í
6. tbl. Ægis árið 1990 að væntanlegar
breytingar á stjórnarháttum Sovét-
ríkjanna myndu valda miklum sam-
drætti úthafsveiða þeirra. Breyting-
arnar hafa orðið meiri og hraðari en
nokkurn óraði fyrir á þeim tíma, en
spáin reyndist rétt. Uthafsveiðar rúss-
neskra skipa hafa dregist ört saman
og vart mun annar atvinnuvegur
austur þar hafa farið eins halloka fyr-
ir áhrif opins markaðar. Enda er
heimsmarkaður með sjávarafurðir
sennilega einn opnasti vörumarkað-
urinn og líklega sá sem minnst verð-
ur fyrir inngripum stjórnvalda.
Hvalveiðar
Það kom fram í norska fréttabréf-
inu NORINFORM 4. maí sl. að
hrefnustofninn í Barentshafi er nú
stærri en hann hefur verið síðastliðin
50 ár. Haft var eftir Vegard Ellefsen,
talsmanni norska utanríkisráðuneyt-
isins, að þessar upplýsingar séu enn
ein vísbendingin um að ekkert rétt-
læti áframhaldandi veiðibann. Enda
hafa Norðmenn nú ákveðið að hefja
á ný hvalveiðar í „atvinnuskyni", eins
og umhverfisfirrtir fréttamenn kalla
nú þessar venjulegustu og eðlilegustu
nytjar mannsins.
Nýlega voru almenningi birtar
upplýsingar um breytta stefnu
RSY'rjNOUR
Bandaríkjastjórnar að því er nýting11
sjávarspendýra varðar. Bandaríkja'
menn hafa ákveðið að stefna að
einkarétti eigin frumbyggja á hval'
veiðurn og að Bandaríkjaþing látx ser
ekki lengur nægja að setja lög fyrir þa
sem það hefur urnboð frá, heldur eiga
lög þess hér eftir að hafa að meira eða
minna leyti gildi fyrir alla heiniS'
byggðina. Við þessum stórmerkilegu
tíðindum er svo sem lítið að segja °§
flestum hér á landi væri hjartanlega
sama um ályktanir Bandaríkjastjórnar
ef ekki væri fyrir þá sök að pólitísk og
efnahagsleg staða er nú þannig að
Bandaríkin standa nú á hátinfl*
pólítískra áhrifa en íslendingar hafo
aldrei átt lakari vígstöðu. Öllum er
kunnugt um hversvegna Bandaríkm
standa svo sterk pólítískt. Hrun aust'
urblokkarinnar og reikul stefna V-
Evrópu hefur leitt til aukins væglS
Bandaríkjanna í heimspólítíkinni. b'
lendingar standa hinsvegar einstak'
lega illa nú vegna minnkandi útflutn'
ingstekna, en sérstaklega þó vegn*1
mikilla erlendra skulda sem hlaðtst
hafa upp í kaupæði nýríkrar þjóðar a
síðustu árum.
Vegna erfiðrar efnahagsstöðu
verða íslendingar á næstunni að vera
í annarri röð í baráttu fyrir hvalveið
um og láta nægja að styðja Japant og
Norðmenn með ráðum en ekki dáð
um. Höfum þó í huga að vígstaðan a
eftir að batna. Þar kemur bæði til a
þróun efnahagsmála er á okkar va
og við höfum alla burði til að tryggfi
efnahaginn og hitt er augljóst a
óvenjuöflug staða Bandaríkjan11
ntun ekki endast út áratuginn.
216 ÆGIR 4. TBL. 1993