Ægir - 01.04.1993, Blaðsíða 44

Tafla 2 Ufsaafli í heiminum skv. UN/FAO 1986-1994 (afli í þús. tonna)
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994
Atlantshafsufsi 470 480 450 440 430 410 390 410 410
Kyrrahafsufsi 6.760 6.720 6.660 6.320 5.800 5.900 5.800 5.800 5.900
Alls 7.230 7.200 7.110 6.760 6.230 6.310 6.190 6.210 6.310
% breyting milli ára -0,4 -1,3 -4,9 -7,8 1,3 -1,9 0,3 1,6
Annar hvítfiskur (lýsingur) skv. UN/FAO 1986- 1994 (afli í þús. tonna)
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994
Suður-Ameríka 490 610 660 620 700 709 655 686 692
Suður-Afríka 540 470 500 470 390 200 230 265 300
Norður-Kyrrahaf 190 300 200 240 180 220 210 200 220
Suður-Kyrrahaf 190 180 250 210 390 220 210 210 220
Alls 1.410 1.560 1.610 1.540 1.660 1.349 1.305 1.361 1.432
% breyting milli ára 10,6 3,2 -4,3 7,8 -18,7 -3,3 4,3 5,2
Tölur fyrir 1991, 1992, 1993 og 1994 eru áætlaðar.
hagsástandinu í heiminum. Til að
mynda var ekki hægt að rnerkja ntik-
ið verðfall sjávarafurða eftir 1980
þegar svipað ástand ríkti í vestrænu
hagkerfi og nú.
Eins og sést í töflu 1 er gert ráð
fyrir takmörkuðu framboði þorskaf-
urða áfram á árinu 1994. Fyrr var
nefnt að sennilegt sé að framboð
minnki enn meira en þarna er sýnt
þar sem æ sterkari líkur benda til
verulegrar ofnýtingar þorskstofnsins í
Barentshafi á árunum 1992 og 1993.
Forsendur verðlækkunarinnar sem
nú á sér stað á botnfiskafurðum eru
af flestum taldar vera aukið framboð
þorsks frá Rússurn og Norðmönnum
og ntinnkandi hagvöxtur iðnríkj-
anna. Ekki er ólíklegt að hagvöxtur
taki nú við sér að nýju í kjölfar upp-
sveiflu í bandaríska hagkerfinu og
eins er líklegt að aukið framboð
þorsks úr Barentshafi taki skjótan
endi. Það kann því að vera að tímabil
fallandi verðs botnfiskafurða verði
styttra en oftast áður.
Framboö annarra botnfiska
I töflu 2 er sýndur afli Atlants-
hafs- og Kyrrahafsufsa á árununt
1986-1990 og áætlaður afli sömu
tegunda 1991-1994. Einnig kemur
þar fram lýsingsafli af helstu upp-
runasvæðum. Þarna sést að áætlað er
að afli helstu samkeppnistegunda
þorsksins hafi dregist saman á síðustu
árum. Og ekkert bendir til aukins
framboðs úr þessum fiskstofnum á
næstunni. Reyndar skal þess getið hér
að nýjustu tölur benda til miklu
meiri samdráttar í afla ufsa úr
Kyrrahafi en kemur fram í töflu 2.
Oryggi aflaspáa hefur farið vax-
andi á síðustu árum og er það eðlilegt
vegna ofnýtingar fiskstofna og þar af
leiðandi aukinna takmarkana veiða.
Þess vegna má telja líklegt, og það
með nokkurri vissu, að framboð
botnfisks verði áfram í lágmarki á
heimsmarkaði næstu árin. Hér er þó
ekki lagt til að stjórnendur íslenskra
sjávarútvegsfyrirtækja geri ráð fyrir
auknum tekjum vegna hækkandi
fiskverðs á næstunni. Það er nú einu
sinni svo að ekki er hægt að kvarta
yfir ofurmáta svartsýni þeirra. Reynd'
ar er meiri ástæða til að hvetja til var-
færni þar sem við virðumst um þessar
mundir ætla að feta líkan veg með
okkar þorskstofn og Norðmenn og
Rússar með þorskstofn Barentshafsins
þannig að þó afurðaverð hækki a
næstunni þá munu tekjur óhja-
kvæmilega minnka vegna minni afla-
Að lokum er samantekt afla helstu
botnfisktegundanna tekin saman 1
töflu 3. Þarna sést vel hve mikill sant'
dráttur aflans hefur verið síðustu
fimm árin. Þannig er áætlað að afl1
þessara helstu tegunda „hvíta mat'
fisksins“ hafi dregist saman um
fimmtung frá 1988. Islendingar hafa
notið góðs af minnkandi framboði
þessara tegunda í hærra verði botn-
fiskafurða. Á móti hefur að sjáfl'
sögðu komið, einkum síðustu tvo
árin, að eigin botnfiskafli hefur dreg'
ist saman að sama skapi.
Þróun rússneska hagkerfisins a
202 ÆGIR 4. TBL. 1993