Tímarit lögfræðinga - 01.03.1951, Side 67

MálamcSfcrð í hæstarétti
59
athugi það grandgæfilega, er hann gengur í gegnum dóms-
skjöl héraðsdóms í opinberu máli, hvort rannsaka þurfi
einhver atriði framar en orðið er. Verður hann þá að meta
það, hvort rannsóknaratriði séu svo þýðingarmikil, að
máli skipti að ráði, og gera verður hann sér grein fyrir því,
hvort unnt muni nú að fá fræðslu um þau. Ef svarið verður
játandi, þá verður hann að afmarka in nýju rannsókna-
atriði, eins og hæstiréttur (og landsyfirdómur) gerði áður
og senda svo í dómsmálaráðuneytið skjölin og fara fram á
það, að það leggi fyrir héraðsdómara, að framkvæma
framhaldsrannsókn svo fljótt sem unnt er. Sjálfsagt á
ráðuneytið og að athuga sjálfstætt, hvort eigi kunni að
vera önnur atriði, sem rannsaka þurfi, en sækjanda kann
að hafa sézt yfir, og leggja þá jafnframt fyrir héraðsdóm-
ara að rannsaka þau. Þó að þessi nýja skipan ætti að firra
hæstarétt nokkuð þeim töfum, sem rannsóknargallar í
héraði á opinberum málum valda honum nú, þá má þó vel
svo fara, að einstök mál þyki enn eigi nægilega prófuð,
þegar þau koma til dómsins. Mætti orða það, að forseti
dómsins hefði, ef efni þættu til standa, fund með dómend-
um, þar sem metið væri, hvort framar væri rannsóknar
þörf. Og sækjanda væri svo sagt privatim, að svo væri
metið. Mundi dóminum sparast tími með þessum hætti.
2. Breytt tilhögun ágripa sú, er bréfið getur, mun valda
málflytjendum, aðallega sækjanda, nokkurum verkauka
frá því, sem nú er. En vafalaust verður það hinsvegar
nokkur vinnuléttir bæði málflytjendum, er þeir vinna úr
ágripunum sókn og vörn, og dómendum í dómstörfum sín-
um, ef efnisskipun í ágripum er komið í það horf, sem í
bréfinu greinir. En oft verður nokkur vandi að skipa efni
svo hagsmiðlega, að eigi megi að finna. Skrá sú, sem í bréf-
inu greinir, ætti og að verða til verulegs verkléttis bæði
málflytjendum og dómendum, enda hafa nafnaskrár og
efnis stundum verið gerðar af sækjanda í meiri hátta>*
málum.
Tvennt má að lokum orða í þessu sambandi:
a) Vonandi verða hæstaréttarlögmenn vel við ála’örðun-