Tímarit lögfræðinga - 01.01.1955, Síða 34

Benedilct Sigurjónsson:
Hugleiðingar mn eignarréttarfyrirvara
I. Það mun flestva mál, að í viðsldptum manna sé það
lieilbrigðast, að höncl selji hendi. Þess er hins vegar að
gæta, að nútímaviðskipti og viðskiptahættir eru svo marg-
brotnir, að slíkt er í mörgum tilvikum óframkvæmanlegt.
Það getur verið eðlilegt og sjálfsagt, að maður kaupi
hlut, sem hann getur ekki greitt þegar í stað, heldur verði
að fá aðstöðu til að greiða kaupverðið á löngum tíma, en
fá vörzlur og afnotaheimild hlutarins þegar í stað. 1 slík-
um tilvikum er elcki um aðrar leiðir að velja en annað
hvort, að kaupandinn fái fé að láni hjá þriðja manni til
að greiða kaupverðið eða, að seljandinn láni honum það.
Oft myndi síðari leiðin vera eðlilegri. Rís þá sú spurning
fyrir seljandann, á hvern hátt hann geti tryggt það bezt,
að hann fái hið lánaða fé greitt frá kaupandanum á rétt-
um gjalddögum.
Hann myndi geta fengið veð í eignum kaupandans til
tryggingar lcröfu sinni. Ef kaupandinn ætti ekki fasteign-
ir, er hann gæti veðsett, þá gæti seljandinn í flestum til-
vikum aðeins fengið sjálfsvörzluverð í lausafé hans, ef
til vill einungis hinum selda hiut. Til þess, að sjálfsvörzlu-
veð í lausafé sé gilt, þarf að þinglýsa veðskuldabréfinu
innan ákveðins tíma, samkvæmt ákvæðum 7. gr. veðlag-
anna nr. 18 frá 1887. Ef kaupandinn stæði ekki í skilum
með greiðslu skuldarinnar, þá yrði seljandinn að fá dóm
á hendur honum samkvæmt veðskuldabréfinu og fá veð-
réttinn viðurkenndan, áður en hann gæti leitað fullnustu
28