Tímarit lögfræðinga - 01.01.1955, Blaðsíða 30

inni hefur komið. En það skal skýrt tekið fram, að þess
er tæplega að vænta, að enn s.jáist milcill árangur af starfi
nefndarinnar.
Þess má fyrst geta, að þjóðréttarnefndin hefur gert
uppkast að yfirlýsingu um réttindi og skyldur ríkja. Enn-
fremur hefur nefndin gengið frá samþ. eða yfirlýsingu, er
felur í sér meginstefnur þær, sem Niirnberg-réttarhöldin
byggðust á, en eins og alkunnugt er, var þar um alger-
lega nýtt stig í þjóðarétti að ræða. Urðu miklar umræður
og skiptar skoðanir um það efni, bæði í nefndinni og á
Allsherjarþinginu. 1 nefndinni var m. a. um það deilt,
hvort hlutverk nefndarinnar væri það eitt að orða og færa
í réttan og formlegan búning þær meginstefnur, sem á
var byggt, eða hvort hún ætti jafnframt að taka afstöðu
til og meta þær þjóðréttarstefnur, sem réttarhöldin og
dómurinn studdist við. Varð fyrri skilningurinn ofan á.
Var hann m. a. studdur þeim rökum, að Allsherjarþingið
hefði þegar árið 1946 staðfest þær grundvallarreglur, sem
Niirnberg-dómstóllinn byggði á.
Þá hefur og þjóðréttarnefndin lokið við uppkast að
samþykktarbálkum um gerðardóma í milliríkjadeilum um
yfirráð yfir úthafinu (régime of the high seas), þar með
taldar reglur varðandi landgrunnið utan landhelgi, um
ríkisborgararétt og um afbrot gegn friði og öryggi mann-
kynsins. Um ríkisborgararéttinn hafa verið gerð tvö sam-
þykkta uppköst. Markmið beggja er sérstaklega það að
koma í veg fyrir, að menn séu ríkisfangslausir. Þar sem
því hefur verið haldið fram af Islendinga hálfu, að sam-
þykktarbálkurinn um úthafið og landgrunnið væri ná-
tengdur afgreiðslu landhelgisreglnanna, er rétt að fara
um það mál fáeinum orðum.
Á fimmta ársfundi sínum sumarið 1953 gekk þjóðrétt-
arnefndin frá frumdrögum að alþjóðasamþykkt um rétt-
arreglur varðandi úthafið, þ. e. a. s. hafið utan landhelgi.
1 því upplcasti voru fyrirmæli um að setja skyldi á stofn al-
þjóðastofnun til verndar fiskimiðum úthafsins. Þar var og
24