Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 8

skipulegan liátt, nema með breytingum á islenzkum lög-
um. Hefur verið talið öruggara fyrir handhafa fram-
kvæmdarvalds að leggja þann skilning til grundvallar.
Niðurstaðan verður því sú, að mikilvægir millirikjasamn-
ingar verði ekki gerðir án samþykkis Alþingis, og er
forseta óheimilt að fullgilda slíka samninga, nema að
fenginni heimild Alþingis.
Þess skal aðeins getið, að 21. gr. stjórnarskrárinnar
á að sjálfsögðu jafnt við, hvort sem samningur er á milli
tveggja rikja eða fleiri. Þetta stjórnarskrárákvæði á þvi
við um millirikjasamninga, sem eru grundvöllur alþjóða-
stofnana, enda þótt þær hafi ekki sérstaklega verið hafð-
ar í huga, er þetta ákvæði varð upphaflega tii, eða að
minnsta kosti ekki hinar nýju og valdamiklu alþjóða-
stofnanir, sem nefndar voru að framan. En þátttaka ís-
lands í alþjóðastofnunum hlýtur jafnan að byggjast á
milliríkjasamningi, hvort sem 'hann þá fyrst er gerður,
þannig að landið sé stofnríki alþjóðastofnunar, eða það
gerist aðili að eða fullgildi milliríkjasamning, sem önnur
ríki hafa áður gert með sér. Um milliríkjasamninga varð-
andi alþjóðlegar stofnanir eru engin sérákvæði í stjórnar-
skránni.
Vafalaust myndu millirikjasamningar um stofnun hvers
konar þjóðabandalags eða alþjóðastofnunar eða aðild að
þeim langoftast vera þess háttar, að óheimilt væri að
gera þá án samþykkis Alþingis, þegar af þeirri ástæðu,
að þeim fylgja að jafnaði fjárútlát, venjulega bæði stofn-
fjárframlög og' árgjaldagreiðslur. Slíkir samningar, er
forseti gerði án heimildar Alþingis, væru og að flestra
dómi óskuldbindandi fyrir íslenzka rikið. Það má því
fullvíst telja, að samningar um alþjóðastofnanir — stofn-
un þeirra eða aðild að þeim — verði ekki gerðir nema
með samþykki Alþingis. Stjórnarskráin setur því al-
mennt þær skorður við aðild tslands að alþjóðastofnun-
um, að samþvkki Alþingis verður að liggja fvrir, áður
en landið getur gerzt þátttakandi í þeim. Um þá niður-
6
Tímarit lögfræðinga