Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 45

Þó að íslendingar teldu sig ekki eiga að ráða kjöri
konungs, heldur skoðuðu ísland erfðaríki, kafði það oft-
ast tíðkazt, að nýir konungar létu hylla sig hér á landi.
Svo var einnig gert um Friðrik III á Alþingi 1649. Eflir-
tektarvert er, að á því sama þingi er þetta einnig bókað:
„Item óskar og biður öll lögréttan, að konungleg maje-
stet vildi eftir gömlum Islendinga sáttmála, þegar skött-
um var játað af landinu, skikka þeim íslenzka sýslumenn,
sem eru guðhræddir og sannsýnir og ástundunarsamir
að framfylgja lögum og rétti og landsins gagni, en lög-
réttan afbiður útlenzka sýslumenn hér í landi.“
Þarna er því enn 1649 vitnað til Gamla sáttmála, þ. e.
samþykktarinnar frá dögum Hákonar konungs háleggs,
sem löngum var ruglað saman við sáttmálann frá 1262.
Hyllingin 1649 fór fram með mikilli viðhöfn. Rétt er
að rekja þá sögu stuttlega til samanburðar við og frelc-
ari skilnings á því, sem gerðist 1662.
Höfuðsmaðurinn, Hinrik Bjelke, mikilsháttar maður,
norskrar ættar, kom hingað 1649 með tvö herskip og lét,
eins og i Fitja-annál segir, flytja þrjú koparfeldtstykki
með mikilli fyrirhöfn upp á Alþing — vó hvert fyrir
sig fjórar vættir — og setja þau á syðri hólmann í Öxará
móts við hirðstjórabúðina, sem í þá daga stóð í sunnan-
verðum stóra hólmanum; liann lét og þar reisa upp stóra
búð af trjám með stöfum, bitum og sperrum og yfir-
tjalda með vaðmálum. Eiðana unnu menn með knéfalli.
„Og strax sem eiðarnir voru aflagðir, lét liöfuðsmaður-
inn skjóta þrisvar af fyrrnefndum stykkjum og aftur
að þinglausnum. Hélt hann veglega veizlu i þeirri stóru
búð öllum fyrirmönnum landsins, andlegum og verald-
legum, og öllum þeim, sem svarið höfðu. Sú veizla stóð
allt fram á nótt með hæversklegri hegðun; var ákaft
veitt og drukknar skálir, fyrst kóngsins, drottningar-
innar, prinsins, Danmerkur ríkisráðs og fleiri aðrar; var
ætíð skotið þrisvar af stykkjunum við hverja skál, svo
.Törgen byssuskytta sagðist hafa skotið það sinn vfir
Timcirit lög/ræðinga
43