Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 13

bæði hvað snertir skipulag, verkefni og völd. Sumar þær
alþjóðastofnanir, sem þar er um að ræða, eru valda-
miklar — fara með sjálfstætt ákvörðunarvald í málefn-
um þeim, sem undir þær heyra. Með þátttöku sinni í
þeim hefur ísland óneitanlega tekið á sig margar mikil-
vægar kvaðir. Það hefur játazt undir ákvörðunarvald
þeirra stofnana um tiltekin málefni. Það hefur t. d.
skuldbundið sig til að hlita ákvörðunum öryggisráðsins
og úrskurðunum alþjóðadómstólsins og mannréttinda-
dómstóls Evrópu. Það liefur gengizt undir að fara eftir
ákvörðunum alþjóðagjaldeyrissjóðsins samkvæmt sam-
þykktum hans. Sömuleiðis er því eins og öðrum aðildar-
ríkjum flugmálastofnunarinnar og alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar skylt að fara eftir tilteknum fyrir-
mælum þessara stofnana, nema meiri hluti aðildarríkj-
anna hafi innan ákveðins frests tilkynnt, að ekki sé fallizt
á samþykkt þeirra. Með þáttöku sinni i Atlantshafsbanda-
laginu hefur ísland einnig tekizt ýmsar skvldur á herðar,
sbr. 3., 4. og 5. gr. bandalagssáttmálans. Þetta eru aðeins
einstök dæmi, valin nokkuð af handahófi. Þau verða hér
að nægja, enda ókleift í erindi þessu að gera grein fyrir
hverri einstakri þessara alþjóðastofnana og skyldum þeim,
er aðild fylgja. Þess skal þó getið, að það er sérstaklega
ljóst, að ákvarðanir öryggisráðsins eru skuldbindandi
fyrir aðildarríki, hvort sem því er það ljúft eða leitt, og
alveg án tillits til þess, hvort það á fulltrúa i ráðinu eða
ekki. Þar getur þó sannarlega verið um þungbærar kvaðir
að ræða, jafnvel um skyldu til hernaðarlegra aðgerða
i einni eða annarri mynd, sbr. einkum 43. gr. stofnskrár-
innar. 'Þar frá er aðeins gerð undantekning um stór-
veldin, sem hafa neitunarvald. Hitt er svo annað mál, að i
reyndinni hefur orðið minna úr þessum skuldbinding-
um aðildarríkjanna en stofnskrá samtakanna gerir ráð
fyrir, en það er önnur saga. Þess má einnig geta, að með
þáttöku sinni í framangreindum alþjóðasamtökum, hef-
ur Island tekið á sig fjárhagslegar skuldbindingar, þ.e.a.s.
Tímarit lögfræðinga
14