Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 34

Konungi fór þó að verða nokkuð ágengt, þegar eftir 1240.
Þá fer að tíðkast, að íslenzkir höfðingjar leggi deilur
sínar i gerð hans og um svipað leyti fer hann að ráð-
stafa mannaforráðum hér landi, að því er virðist fyrst
goðorðum þeim, er Snorri Sturluson lét eftir sig. Skömmu
síðar, eða um 1250, eru einstakir höfðingjar knúnir til
að fara á fund hans og afsala goðorðum sínum í hendur
honum og þiggja þau síðan á ný að léni úr hans hendi.
Allar eru frásagnir af þessu þó harla óljósar, og er ber-
sýnilega mjög tilviljanakennt frá hverju er skýrt. Óví-
rætt er þó, að flestir bændur á Norðurlandi höfðu játað
að gjalda konungi skatt, þegar áður en hann 1258 gaf
Gissuri Þorvaldssyni jarlsnafn og skipaði honum allan
Sunnlendingafjórðung og Norðlendingafjórðung og allan
Borgarfjörð. Hlýtur konungur þá að hafa talið sig vera
búinn að fá heimildir yfir þeim héruðum, sem hann ráð-
stafaði svo.
Með jarlstign Gissurar hefst lokaþátturinn. En einnig
þá reynir Gissur í lengstu lög að vinda sér undan og það
er fyrst eftir hingaðkomu Hallvarðar gullskós sumarið
1261, sem svo er hert að Gissuri, að hann telur sér ekki
undankomu auðið.
Á Alþingi 1262 fær Gissur jarl þá, sem þar voru komn
ir, til að fallast á konungsmál með því að biðja þá góð-
um orðum og kalla það fjörráð við sig, ef þeir sam-
þykktu eigi. En þetta þing sóttu a.m.k. meðan sáttmál-
inn var gerður einungis Norðlendingar og Sunnlendingar
vestan Þjórsár. Vestfirðingar höfðu ætlað að ríða til þings
undir forystu Hrafns Oddssonar, en staðnæmdust í Borg-
arfirði og höfðu þar mikinn liðssafnað. Áður höfðu þeir
haft samband við Austfirðinga og Oddaverja um að þeir
skyldu allir saman sækja Alþing. Hvorugir hinna síðar-
nefndu komu þegar á reyndi.
Allt er þetta atferli nú harla torskilið, en virðist gefa
til kynna, að mjög hafi skort á trúnað milli hinna inn-
lendu höfðingja. Hallvarður hefur att þeim saman og
32
Tímarit lögfræðinga