Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 50

annað, það er þjóðlegt var og íslenzkt, vera hvað óhultast.
En gjörum enn framar ráð fyrir í svip, að öll þessi
skrá sé lögmæt, og enginn löggalli verði á lienni fund-
inn, hvorki að efni né ytra sniði. Þá verður svo mál með
vexti: Danmörk, Noregur og Island sverja konúngi sam-
hljóða eið, og afsala honum einveldi hvert um sig. Þau
standa því öll þrjú jafnt að við konúng, en samband
þeirra ihvers við annað stendur allt að einu óraskað. Slitni
nú sambandið við konúng, eða breytist það, t. d. ef kon-
úngur afsalar sér einveldi, þá raskast eigi fyrir það jafn-
rétti landanna, né 'heldur tapar eitt þeirra rétti sinum
fyrir hinum, heldur hverfur allt í sama horfið og áður
var, eða hlutaðeigendur verða að gjöra n}rja samníng.
Því get ég ekki séð, að á sé komið að lögum nýtt sam-
band milli krúnunnar og Islands, né millum Noregs eður
Danmerkur og fslands, við hyllíngarskrána frá 1662, eða
konúngalögin, sem bygð eru á henni og hinum öðrum
samkynja skrám frá Danmörku og Noregi. Eg er því
samdóma hinni íslenzku nefnd, að ekki sé nóg að fara
að eins og stjórnin gjörði 1851, og leita að hinni síðustu
lagastoð fyrir sambandi Islands og Danmerkur í konúnga
lögunum eða 'hyllíngarskjalinu 1662, heldur verði hennar
að „leita í vorum forna sáttmála við Noreg,--------------“ “
fslendingar vildu þess vegna ekki viðurkenna rétt grund-
vallarlagaþings Dana, til þess að kveða á um rétt íslands.
Þeir töldu, að sambærilegt þing, þjóðfundur á fslandi,
væri einn bær um að gera það. Með þessari skoðun fengu
þeir nokkra stoð í konungsbréfi 23. september 1848 og
má þó e.t.v. segja, að þeir hafi lagt meira inn í heitorð
dönsku stjórnarinnar en orðalag bréfsins gefi tilefni til.
Þar er heitið, að ekki skuli kveðið á um grundvallar-
ákvæði um stjórnarstöðu þessa landshluta í ríkinu fyrr
en Islendingar hafi fengið að láta uppi álit sitt um þau
á fundi í landinu sjálfu. Sú samkoma, sem þarna var
gefið fyrirheit um, Þjóðfundurinn, var ekki haldinn fyrr
en 1851. Saga hans er alkunn og skal ekki rakin hér. En
48
Tímarit lögfræðinga