Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Page 22

í sér víðtækt valda- og réttindaafsaf af hálfu þátttöku-
ríkjanna i hendur alþjóðastofnunar.
Þegar litið er til þess, sem hér hefur verið stuttlega
rakið, virðist mér augljóst, að stjórnarskrárbreyting eða
sérstök stjórnlagaheimild væri óhjákvæmileg, ef ísland
ætlaði að gerast fullgildur aðili að Efnahagsbandalaginu.
Island yrði þá að veita stofnunum bandalagsins víðtækt
vald til ákvarðana, sem fyrirfram og án nokkurs atbeina
íslenzkra stjórnarvalda væri gefið gildi hér á landi. Þar
með 'hefði það afsalað valdi i tilteknum málefnum, sem
stjórnarskráin beint eða óbeint fær handhöfum ríkis-
valdsins. Þar sem ekkert uppsagnarákvæði er i sáttmál-
anum, er vafasamt, að íslendingar gætu heimt aftur það
vald, sem þeir hefðu afsalað. Þvílikar fullveldistakmark-
anir eru að minni hyggju óheimilar, nema að undan-
genginni stjórnarskrárbreytingu eða samkvæmt sérstakri
stjórnlagaheimild, enda hefur Island aldrei afsalað svo
víðtæku valdi til alþjóðastofnunar.
Hitt er aftur á móti vafasamara, hvort Island gæti
tengst Efnahagsbandalaginu með svonefndum aukaaðild-
arsamningi án þess að breyta stjórnarskránni. Eins og
áður er sagt, eru aukaaðild ekki settar álcveðnar skorður
í Rómarsáttmálanum sjálfum, heldur er gert ráð fyrir
sérstökum „aukaaðildarsamningi“ við hvern aukaaðila.
Það fer algerlega eftir þeim samningi, hversu náin tengsl
aukaaðildarríkis verða við bandalagið. Hefur verið látið
í veðri vaka, að efni hinna einstöku aukaaðildarsamn-
inga gæti orðið breytilegt eftir aðstæðum og þörfum hlut-
aðeigandi ríkis, jafnvel allt frá 1%—99% af fullri aðild.
Það er þvi engan veginn sjálfgefið fyrirfram, hverjar
skuldbindingar kunni að fylgja — eða þurfi að fylgja —
aukaaðildarsamningi. Bandalagið hefur ekki enn mótað
neina almenna stefnu um aukaaðildarsamninga. Að þvi
er bezt verður séð, eru öll þau atriði, er þar að lúta, enn
þá ærið óviss og óljós.
Þegar þessa er gætt, er það auðskilið, að þeirri spurn-
20 Tímarit lögfræðinga