Tímarit lögfræðinga - 01.01.1962, Blaðsíða 15

og öðrum fyrirsvarsmönnum ríkisins er skylt að sjá til
þess, að nauðsynlegar ráðstafanir séu gerðar til þess, að
unnt sé að fullnægja þjóðréttarlegri skuldbindingu rik-
isins, en út í þá sálma skal hér eigi farið. Fyrirmæli og
ákvarðanir alþjóðastofnana eru auðvitað einnig oft þess
háttar, að á framkvæmd þeirra innanlands reynir alls
ekki.
Með hliðsjón af þeim hætti, sem hefur verið á hafðui
að undanförnu, er Island hefur gerzt þátttakandi í þjóða-
bandalögum og alþjóðastofnunum, verður niðurstaðan
sú, að Island geti að fengnu samþykki Alþingis án nokk-
urrar undangenginnar stjórnarskrárbreytingar gerzt aðili
alþjóðastofnunar, enda þótt henni sé fengið ákvörðunar-
vald um tiltekin málefni, ef í ákvörðunum hennar felast
aðeins hreinar þjóðréttarlegar skuldbindingar, þ. e. þær
eru aðeins bindandi fyrir íslenzka rikið sem þjóðréttar-
aðila, en öðlast eigi beinlínis gildi og verður eigi beitt
hér innanlands nema fyrir tilstilli og meðalgöngu réttra
stjórnarvalda hér á landi. Þessi niðurstaða virðist að
minnsta kosti ótvíræð, ef alþjóðastofnun byggist á tíma-
bundnum eða uppsegjanlegum milliríkjasamningi, en svo
er yfirleitt um þau alþjóðasamtök, sem Island hefur
gerzt aðili að. Sáttmáli Sameinuðu þjóðanna er að visu
ótímabundinn. Þar er eigi heldur að finna nein upp-
sagnarákvæði. Þar er því úrsögn úr bandalaginu hvorki
leyfð né bönnuð. Þetta atriði bar á góma á stofnfundi
samtakanna á sínum tíma. Varð það þar að samkomu-
lagi, að um þetta skyldi ekkert sagt í stofnskránni, en
ráðstefnan samþykkti sérstaka ályktun til leiðbeiningar
í þessu efni. Með hliðsjón af þeirri ályktun er litið svo
á, að úrsögn úr bandalaginu geti verið heimil, en til
hennar verði þó að liggja sérstakar ástæður, svo sem
skerðing á félagsréttindum eða brostnar forsendur aðila
fyrir þátttöku eða annað þvílikt. Drsögn án sérstakra
ástæðna myndi hins vegar tæplega tekin gild. Engin
ástæða var þó talin til stjórnarskrárbreytingar vegna að-
Tímarit lögfræðinga
13