Tímarit lögfræðinga - 01.01.1966, Page 40

sama, þá hafi hér ekki orðið breyting frá fyrri reglum,
enda er þess ekki getið í athugasemdum að til þess væri
ætlazt.
f. „Synjun að afla gagna fyrir dómi til tryggingar á
sönnun og synjun um öflun gagna erlendis“. Þess er rétt
að geta, að fyrirmynd 21. gr. hrl. er 287. gr. frv. til laga
um meðferð einkamála i héraði, sem lagt var fyrir Alþingi
1955 og aftur 1961, en ekki hefur orðið að lögum. Frv. að
gildandi hæstaréttarlögum var að ýmsu miðað við ofan-
greint frv. frá 1955. 1 því frv. voru i XIII. kafla 188.—192.
gr. ákvæði um öflun sönnunargagiia til tryggingar. Bein
ákvæði um það efni voru ekki i lögum á sviði einkamála
og vafasamt a. m. k., hvort slíkt var heimilt, því að ákvæði
eml. um öflun gagna eru miðuð við ákveðið, þegar höfðað
dómsmál. Hins vegar er það ljóst, að sú hætta er alltaf
til, að sönnunargögn geti farið forgörðum eða töf á
öflun þeirra geti gert hana torveldari síðar. Þeim, sem
hagsmuna hefur að gæta, getur þvi verið mikilsvirði að
sönnunargagna sé aflað áður en mál er höfðað. Öflun
gagna fyrirfram getur og haft áhrif á, hvort mál skuli
höfða eða ekki. Nokkur takmörk vei'ður þó að setja slíkri
lieimild, m. a. þau, að dómari meti nauðsyn þá, sem talin
er á vera, hagsmuni þá, sem í húfi eru o. fl. Erlendis eru
slíkar heimildir viða í lögum. Af þeim ástæðum, sem
hér hafa verið greindar, hefur umrætt ákvæði úr 188.
gr. frv. verið tekið i 21. gr. hrl. og þar með lögfest, þótt
óbeint sé, heimild til öflunar sönnunargagna til trygging-
ar. Þau sönnunargögn, sem hér er um að ræða, geta verið
skýrslur vitna, mats- og skoðunargerðir, skjöl o. fl.
í þessum lið er einnig rætt um öflun gagna erlendis. Um
það efni má að ýmsu vísa til þess, sem á undan var sagt.
Ákvæði á þessu sviði voru í 193.—197. gr. frv. frá 1955,
og þar settar ýmsar nánari reglur. Þótt hvorki þessi ávæði,
né ákvæði 188.—192. gr., hafi verið lögfest, virðist mega
hafa þau til hliðsjónar, að þvi leyti sem bein lagahoð eru
því ekki til hindrunar.
38
Tímarit lögfræðinga