Tímarit lögfræðinga - 01.01.1966, Side 63

ekki sízt fyrir það, hve mikill hluti háskólamanna er í
þjónustu ríkisins og stofnana þess, eða tæplega 48%. AS
meðtöldum þeim, se mstarfa hjá öðrum opinberum og
hálfopinberum aðilum, svo sem bæjar- og sveitarfélögum,
bönkum o. fl., er þetta hlutfall tæplega 57%. Hjá einka-
aðilum starfa samkvæmt yfirlitinu um 18%, og eru laun-
þegar meðal háskólamanna þannig 3 af hverjum 4, en
sjálfstæð störf stunda innan við 19%.
Fróðlegt er að bera þessar niðurstöður saman við sam-
bærilegar tölur frá samtökum háskólamanna á Norður-
löndum, en fyrir hendi eru tölur frá Svíþjóð og Danmörku.
Birtast hér á eftir tölur frá þessum löndum og Islandi, sem
sýna innbyrðis hlutföll þeírra háskólamanna, sem teljast
launþegar hjá opinberum og hálfopinberum aðilum eða
einkaaðilum eða starfa sjálfstætt. Utan við eru hins vegar
„aðrir háskólamenn“, þ. e. a. s. þeir, sem ekki var unnl
að flokka undir neinn neðangreindra þriggja flokka.
Hlutfallstölur (%)
ísl. Svíþ. Danm.
Launþegar hjá opinberum aðilum .... 61 73 49
Launþegar hjá einkaaðilum ............ 19 17 25
Við sjálfstæð störf .................. 20 10 26
100 100 100
Ekki er rétt að draga allt of ókveðnar ályktanir af þess-
um samanburði, en athyglisvert er þó, að hér á landi eru
hlutfallslega nokkuð fleiri háskólamenn við sjálfstæð störf
en í Svíþjóð, eða sem svarar því, sem launþegar hjá opin-
berum aðilum eru hér færri. Nánari athugun leiðir í ljós,
að munurinn stafar fyrst og fremst af því, að tiltölulega
fleiri verkfræðingar og læknar stunda hér sjálfstæð störf.
Er því ekki fjarri lagi að álykta, að orsakir þessa munar
eigi a. m. k. að einhverju leyti rætur sínar að rekja til
þeirra langvinnu deilna um kjaramál, sem staðið hafa
milli ríkisins og þessara stétta hér á landi og fælt hefur
menn í þessum stéttum frá því að ráða sig til hins opinbera.
Tímarit lögfræðinga
61